Terugblik op de webinars van de Statiegeldalliantie

De afgelopen weken heeft de Statiegeldalliantie webinars georganiseerd over het statiegeld in België. De sessies brachten een diverse groep samen, van leden van de alliantie, zoals steden en gemeenten, tot betrokken burgers en actieve zwerfvuilrapers. Dit laat zien dat statiegeld een onderwerp is dat veel verschillende doelgroepen aanspreekt! Het doel: kennis delen, samen nadenken over hoe we samen in actie kunnen komen voor statiegeld, en samen werken aan een toekomst zonder zwerfvuil door de komst van statiegeld.

Waarover hebben we het gehad?

Tijdens het webinar kwamen verschillende onderwerpen aan bod:

Naast de inhoudelijke presentatie was er ook ruimte voor vragen en suggesties. Deelnemers stelden vragen en discussieerden samen mogelijke campagnes rondom statiegeld.  

Gemist of terugkijken?

Heb je het webinar gemist of wil je bepaalde onderwerpen opnieuw bekijken? We hebben een opname van de presentatie beschikbaar. Ook de slides met alle belangrijke informatie delen we graag met je. Stuur ons een bericht, en we zorgen dat je toegang krijgt tot de materialen.

We danken alle deelnemers voor hun betrokkenheid! We hopen je te zien bij een volgende webinar. Volg ons op social media om op de hoogte te blijven van alle acties en campagnes die we organiseren. 

Stranden vol zwerfvuil: een dringende oproep voor statiegeld in België

Eén dag, 450 liter zwerfvuil, en 160 liter aan drankverpakkingen. Dit was de uitkomst van een opruimactie van zwerfvuil eind augustus aan de stranden van Oostende, waarbij vrijwilligers van Proper Strandlopers, City to Ocean, Fair Resource Foundation en de leden van de Statiegeldalliantie samen het afval onderzochten. Van de 450 liter afval die werd verzameld, bestond maar liefst 160 liter - 35% - uit plastic flesjes en blikjes. Deze cijfers onderstrepen de noodzaak van een statiegeldsysteem in België om zwerfvuil structureel aan te pakken. 

Elke avond bergen aan afval

Vrijwilligers van Proper Strandlopers ruimen al jaren dagelijks stranden op. Afgelopen zomer verzamelde men op een enkele dag in juli zelfs 4.000 liter afval in een gebied van slechts 500 meter. Hoewel de recente 450 liter lager lijkt, blijft de bijdrage van drankverpakkingen opvallend groot. 

Om het afval beter te analyseren, werd een zogenaamde brand audit uitgevoerd. Hieruit blijkt dat vooral drankverpakkingen een aanzienlijk aandeel hebben in het zwerfvuil. Een brand audit is een gerichte analyse waarbij afval wordt gesorteerd, gefotografeerd en in kaart gebracht. Dit geeft inzicht in de oorsprong van het afval en de merken die hierbij betrokken zijn. Hierdoor wordt duidelijk welke bedrijven het meeste bijdragen aan het zwerfvuilprobleem en kunnen deze ook gerichter worden aangesproken. 

Statiegeld als oplossing 

Uit studies blijkt dat een statiegeldsysteem niet alleen effectief is om zwerfvuil te verminderen, maar dat het specifiek een afname van 70 tot 90% van plastic flesjes en blikjes kan bewerkstelligen (bron). Tim van Proper Strandlopers onderstreept dit: “Afval is waardeloos. Het zou veel helpen moesten we er waarde aan geven zoals statiegeld. In de zomerdagen is 40 à 50 procent van het afval dat we vinden PET en blik.” 

In landen waar statiegeld wordt toegepast, wordt al jaren bewezen dat het een aanzienlijk verschil maakt in de strijd tegen zwerfvuil. Zo nam het aantal plastic flessen in het zwerfafval in Nederland af met 72% na invoering van statiegeld (bron). 

Een oproep aan de overheid: tijd voor actie

De Belgische overheid heeft nu de kans om een krachtig instrument in te zetten tegen zwerfvuil: statiegeld. De resultaten van de opruimacties en brand audits laten zien dat het probleem reëel is en dat de oplossing binnen handbereik ligt. Laat België het voortouw nemen en kiezen voor schonere stranden, parken en openbare ruimtes door statiegeld in te voeren. 

Uitnodiging webinar: Ontdek wat er gebeurt met het statiegeld in België tijdens ons webinar!

Het afgelopen jaar is er heel wat gebeurd rondom de politieke situatie in België, en daarnaast is het zwerfvuil er niet minder op geworden. Daarom organiseert de Statiegeldalliantie een webinar met alle updates rondom statiegeld, wat onze alliantie en haar leden kunnen doen, en een hoopvolle blik in de toekomst. Daarnaast is er ook tijd om vragen te stellen.

Wat kun je verwachten?
- Een terugblik van het afgelopen jaar
- De huidige situatie rondom statiegeld in België
- Statiegeld vanuit Europa
- Wat kunnen de Statiegeldalliantie en haar leden doen

Voor wie is dit webinar?
Dit webinar is geschikt voor iedereen die meer wil weten over de ontwikkelingen rondom statiegeld in België. Daarom nodigen wij niet alleen alle partners van de Statiegeldalliantie uit om mee te luisteren en mee te doen, maar iedereen die interesse heeft in het onderwerp. 

Deelnemen
We zullen hetzelfde webinar twee keer geven: namelijk in het Frans en in het Nederlands. Voel je vrij om te kiezen welk moment je het beste schikt. Je kunt ook aan beide sessies meedoen.

Franse sessie: donderdag 14 november 10:00 - 11:30
Klik hier om dit webinar toe te voegen aan je Google Calendar

Nederlandse sessie: donderdag 21 november 10:00 - 11:30
Klik hier om dit webinar toe te voegen aan je Google Calendar

We hopen je te zien bij de webinar(s)!

World Cleanup Day 2024 laat zien dat statiegeld nog steeds hoog nodig is in België

Afgelopen weekend vond de World Cleanup Day 2024 plaats, een internationale actie waarin duizenden vrijwilligers zich inzetten om hun omgeving properder te maken. In België werden tal van opruimacties georganiseerd, maar de hoeveelheid zwerfvuil toont aan dat er nog veel werk aan de winkel is. De Statiegeldalliantie benadrukt dat statiegeld nog steeds cruciaal is voor het verminderen van zwerfvuil in België. 

Zwerfvuil blijft groeien
Uit recente opruimacties, zoals die van River Cleanup in Brussel, blijkt dat het aandeel van plastic flessen en blikjes in het zwerfvuil zorgwekkend groot blijft. Tijdens de opruimactie in Brussel vond de Statiegeldalliantie meer dan 40 blikjes en flesjes binnen anderhalf uur, en dat door slechts een paar vrijwilligers. Eerder dit jaar was de situatie in Antwerpen vergelijkbaar: binnen anderhalf uur werden 50 drankverpakkingen verzameld. 

Aangezien dit slechts de hoeveelheid blikjes en flesjes zijn die door een paar personen zijn gevonden tijdens de cleanup, ligt het aantal drankverpakkingen dat in totaal is gevonden tijdens de opruimactie veel hoger. Zo verzamelden zo’n 400 vrijwilligers meer dan 500 kilo aan zwerfvuil tijdens de opruimactie in Brussel. Hiervan was 138.5 kilo PMD, waaronder dus drankverpakkingen. 

Deze cijfers weerspiegelen de grotere problematiek in België: ongeveer 35% van al het zwerfvuil bestaat uit plastic flessen en blikjes. Dit is niet alleen slecht voor de natuur, het is ook schadelijk voor de volksgezondheid en biodiversiteit (zoals voor koeien, vissen en vogels). Gemeenten zijn jaarlijks miljoenen euro’s kwijt aan het opruimen van dit zwerfvuil. Een deel van deze kosten kan eenvoudig worden bespaard door een bewezen effectief systeem in te voeren: statiegeld. 

Buurlanden laten zien dat statiegeld werkt
In tegenstelling tot België, plukken andere Europese landen wel de vruchten van een statiegeldsysteem. Zo ook Nederland, waar sinds de invoering van statiegeld op plastic flesjes en blikjes een significante daling van deze drankverpakkingen in het zwerfvuil is waargenomen. Zo vond Dirk Groot, de Zwerfinator, 79% minder flesjes en blikjes in het zwerfvuil sinds de invoering van statiegeld (bron).

Oproep tot actie
De resultaten van de opruimactie spreken voor zich: zonder statiegeld blijven de straten van België vervuild met plastic flessen en blikjes. World Cleanup Day benadrukt elk jaar opnieuw de noodzaak van structurele veranderingen om onze omgeving proper te houden. 

Als we écht willen dat World Cleanup Day in de toekomst niet meer nodig is, dan moeten we nu actie ondernemen. België kan niet langer achterblijven. Het is tijd om statiegeld in te voeren en onze straten en natuur voorgoed schoon te maken.

Een persoonlijk bericht voor de Waalse ministers: tijd voor statiegeld!

Tijdens de zomervakantie ontvingen de nieuwe Waalse ministers en milieucommissie postkaartjes van de Statiegeldalliantie met een belangrijke boodschap: statiegeld maakt zwerfafval verleden tijd. 

De vorige beleidsmakers ontvingen ook al postkaartjes van de Statiegeldalliantie, met al onze verschillende verwachtingen voor een effectief statiegeldsysteem. Omdat we ook willen dat de nieuwe Waalse regering en milieucommissie zich bewust is van de urgentie om zwerfafval te verminderen met een effectief statiegeldsysteem, hebben we hen ook de postkaarten gestuurd. 

Zwerfvuil is nog steeds een groot probleem in België, en de zomerperiode laat de enorme hoeveelheden zwerfvuil dat wordt achtergelaten op de stranden nogmaals zien. Het is tijd om zwerfvuil écht aan te pakken.

Belofte maakt schuld

De nieuwe Waalse regering, bestaande uit MR en Les Engagés, belooft in hun regeerakkoord om ‘zwerfvuil uit te roeien’. Echter is een bewezen bestrijdingsmiddel tegen zwerfvuil, namelijk statiegeld, nergens terug te vinden in het regeerakkoord. Dit hoewel Les Engagés zich eerder wel duidelijk heeft uitgesproken om voor de invoering van een statiegeldsysteem te zijn. Zo begon de partij in 2023 een petitie om een statiegeldsysteem in te voeren, met bijbehorende campagne en video. De petitie staat nog steeds open. 

In het Waalse regeerakkoord voor de nieuwe zittingsperiode wordt gesproken over het uitroeien van zwerfvuil, en het principe ‘de vervuiler betaalt’. Hierdoor verwachten we dat de nieuwe regering radicaal optreedt tegen zwerfvuil en een effectief statiegeldsysteem invoert. De drie gewesten hebben de IVC (interregionale verpakkingscommissie) al opdracht gegeven om een plan op te stellen voor de invoering van een statiegeldsysteem. De statiegeld trein is dus al aan het rijden en mag niet meer gestopt worden. 

Daarnaast is statiegeld vanuit Europa onvermijdelijk. Volgens de nieuwe regels van de PPWR (de herziene Packaging and Packaging Waste Regulation) moeten EU-lidstaten tegen 2029 zorgen voor een gescheiden inzameling van minstens 90% voor plastic flessen en blikjes voor eenmalig gebruik. Het statiegeldsysteem is het enige middel om dit doel te bereiken. Daarom wordt het verplicht onder deze regelgeving (bron). 

Het is nu echt tijd om statiegeld te invoeren. Om de beleidsmakers hieraan te blijven herinneren zullen we postkaarten blijven sturen. Deze postkaarten laten zien wat statiegeld een krachtig middel maakt, en waarom België het onverwijld zou moeten introduceren. 
Onze boodschap versterken? Stuur de postkaarten naar de ministers via social media via deze link.

De Waalse regering wil "zwerfvuil uitroeien" zonder concrete oplossingen voor te stellen

Zwerfvuil blijft een groot probleem in België en concrete actie is essentieel. Nu de nieuwe regering van Azur belooft om "zwerfvuil uit te roeien", roept de Statiegeldalliantie op om zonder verder uitstel statiegeld in te voeren. 

Carte Blanche gepubliceerd op Trends Tendance.

Het probleem van plastic flesjes en blikjes haalt al meer dan 10 jaar de krantenkoppen. Koeien zijn gestorven door het inslikken van stukjes blik,en straten, velden en waterwegen zijn vervuild. Elke regering belooft op haar beurt de situatie te verbeteren zonder concrete, structurele resultaten te boeken. In haar nieuwe regeerakkoord wil de nieuwe regering van de Azur "zwerfvuil uitroeien" en het principe "de vervuiler betaalt" toepassen. 

Dit is precies wat de richtlijn, die in de meeste Europese landen is getest en goedgekeurd, doet. Toch wordt deze oplossing niet genoemd in de nieuwe overeenkomst. We verwachten van de nieuwe regering dat ze echt radicaal optreedt tegen zwerfafval en dit effectieve systeem invoert. De statiegeldtrein is al in beweging en de twee partijen mogen hem niet afremmen.

Les Engagés, onvoorwaardelijke fans van het statiegeldsysteem

Als er één partij is die voorstander is van statiegeld, dan zijn het de Engagés wel. In 2014 was het Carlo Di Antonio (Les Engagés, voorheen CdH) die statiegeld op blikjes wilde invoeren. Helaas is hij daar niet in geslaagd, want aan het einde van zijn termijn als minister van Milieu was er nog steeds geen statiegeld. 

Tijdens de vorige zittingsperiode toonde Les Engagés zich als oppositiepartij het meest enthousiast, met een voorstel voor een decreet in juni 2020 en zelfs een petitie voor fysiek statiegeld, die nog tot eind 2024 kan worden ondertekend. Meer dan eens nam de partij aanstoot aan het gebrek aan vooruitgang in deze kwestie door te zeggen dat de Waalse regering "tijd rekt" (september 2022) of "stilstaat" (juli 2023). In haar programma voor de regionale verkiezingen beloofde Les Engagés ook om een fysiek statiegeld in te voeren. 

Onze Alliantie roept Les Engagés, nu in de regering, op om dezelfde waarden en ambities in de strijd tegen zwerfafval te blijven verdedigen die ze in de oppositie verdedigden. Dit zou des te eenvoudiger moeten zijn omdat een Engagé, Yves Coppieters, de nieuwe minister van Leefmilieu is en dus verantwoordelijk is voor de zwerfvuilproblematiek. Hij moet de regering overtuigen om verder te gaan. Het is tijd dat de daad bij het woord wordt gevoegd.

MR wil ook vooruit 

Hoewel terughoudender op het gebied van statiegeld, heeft de MR ook in de vorige regering vooruitgang geboekt op dit punt. Het deed toezeggingen door op te roepen om het project op interregionaal niveau vooruit te helpen. Maar liefst 60% van de steden en gemeenten in de MR zijn lid van de Statiegeldalliantie en pleiten voor de invoering van statiegeld. De Union des Villes et des Communes, voorgezeten door Maxime Daye (MR), is ook voorstander van het statiegeld. Als partij die 'L'avenir s éclairement' wil, verwachten we van haar dat ze zich inzet voor een betere openbare netheid in Wallonië en dat ze werk blijft maken van statiegeld.

Genoeg getreuzeld, de tijd voor statiegeld is gekomen

Gezien de wens van beide partijen om zwerfvuil effectief te bestrijden, is het op zijn minst verrassend dat statiegeld niet wordt genoemd in het regeerakkoord. Statiegeld is de enige bewezen structurele oplossing om te voorkomen dat plastic blikjes en flesjes in het zwerfafval terechtkomen. Wallonië moet op dit vlak vooruitgang blijven boeken op interregionaal niveau, zoals gepland op het einde van de vorige legislatuur. De besprekingen binnen de Interregionale Verpakkingscommissie worden voortgezet. Het is de bedoeling om tegen het einde van het jaar over een werkplan te beschikken. Bovendien is de herziening van de Afval- en Verpakkingsregeling (PPWR) duidelijk: het statiegeld op plastic blikjes en flesjes moet uiterlijk in 2029 worden ingevoerd. De overheid heeft dus geen keus. Weigeren om verder te gaan op dit gebied zou een bewuste keuze zijn om een trein die al rijdt te stoppen. Het zou het breken van talloze beloften zijn om de openbare netheid te verbeteren. 

De leden van onze Alliantie - steden en gemeenten, milieuverenigingen, landbouwfederaties en meer dan 2/3 van de Belgische burgers - staan op scherp. We hebben genoeg van loze beloftes. We hebben genoeg van aankondigingen tijdens oppositieperiodes en verkiezingscampagnes. We treuzelen al jaren zonder iets concreets te bereiken. 

Onze Alliantie is en blijft gemobiliseerd, totdat blikjes en flesjes eindelijk worden ingeleverd!

Perscontact: Chloé Schwizgebel, woordvoerder van de Statiegeldalliantie,

pers@statiegeldalliantie.org 

+31 6 43288231

Régine Florent, burger, florentregine@gmail.com

Doe ook mee met de Plogathon in Antwerpen op zaterdag 25 mei!

Op zaterdag 25 mei vanaf 13:30 gaat de Statiegeldalliantie de Antwerpse straten op om deze op te ruimen en doen we mee aan de Plogathon Antwerpen, doe jij ook mee?

Wat is de Plogathon Antwerpen? 

Op zaterdag 25 mei vindt de eerste editie plaats van Plogathon Antwerpen, georganiseerd door studenten van de Antwerpen Management School. Op deze dag gaan we met teams van maximaal 5 personen de straten op om zoveel mogelijk zwerfafval te rapen. Op de dag zelf is ook nog een prijs te winnen, het team met het meeste zwerfafval wint namelijk een maand een Swapfiets abonnement.


Zwerfafval probleem
Met deze Plogathon willen wij en de organisatie van de Plogathon aandacht vragen voor het zwerfvuilprobleem in de stad Antwerpen. Zwerfafval is één van de grootste ergernissen van de Vlamingen en blijft een probleem. In Antwerpen wordt jaarlijks zo’n 5400 ton zwerfafval verzameld. Dit kost de stad 25 miljoen per jaar. Statiegeld zou een deel van dit probleem al kunnen oplossen: door flesjes en blikjes waarde te geven verdwijnen ze grotendeels uit het zwerfafval.

Ploggen

De naam Plogathon is een speling op het woord marathon en ‘ploggen’, wat weer een combinatie is van het woord plocka (Zweeds voor oppakken) en joggen. Hoewel de naam dus misschien doet suggereren dat we gaan hardlopen, hoef je zeker niet te kunnen hardlopen om mee te kunnen doen. Iedereen is welkom om mee te doen en de stad een stukje properder te maken! 

We verzamelen om 13:30 op het Mechelseplein in Antwerpen en daar zal iedereen worden voorzien van een afvalgrijper, vuilniszakken en handschoenen. Je bent natuurlijk ook meer dan welkom om je eigen benodigdheden mee te nemen voor het afval grijpen. De Statiegeldalliantie zal iedereen voorzien van doorzichtige vuilniszakken voor alle blikjes en plastic flessen, zo kunnen we zien wat het effect van statiegeld zou kunnen zijn als dit zou worden ingevoerd. 

Els van Doesburg, schepen van stads- en buurtonderhoud van Antwerpen, zal ook aanwezig zijn bij het evenement en na het ploggen een toespraak geven voor alle deelnemers. Ook Jean-Paul Meus, een Vlaamse plogger die eerder het initiatief 10 Minutes a Day BE oprichtte, een uitdaging om elke dag tien minuten de tijd te nemen om zwerfvuil op te rapen, zal aanwezig zijn om de deelnemers toe te spreken.   

We hopen je te zien op zaterdag 25 mei vanaf 13:30 voor de Plogathon Antwerpen! Via deze link kun je je gratis aanmelden om mee te doen. Zien we je daar?

Plogathon Antwerpen

Zaterdag 25 mei vanaf 13:30 

Mechelseplein, Antwerpen 

Meld je hier aan om mee te doen! 

Volg de Plogathon Antwerpen en Statiegeldalliantie ook op Instagram om op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen. 

Voor meer informatie of vragen, contacteer de Statiegeldalliantie op info@statiegeldalliantie.org

18 organisaties sturen brief voor een effectief statiegeldsysteem naar drie regionale milieuministers van België

Vandaag hebben achttien verschillende organisaties een brief naar de drie gewestelijke milieuministers gestuurd, met de dringende oproep voor een effectief statiegeldsysteem overal in België. Onder de ondertekenaars zijn verschillende organisaties die zich eerder al hebben aangesloten bij de Statiegeldalliantie.  

Het zwerfvuil probleem 

In de brief vragen de organisaties de milieuministers om maatregelen te nemen om de doelstelling van zwerfafval vermindering te halen, zoals beloofd. Eerder zijn er pogingen gedaan om deze te halen, bijvoorbeeld met proefprojecten in Wallonië en Brussel, en de proefprojecten in Vlaanderen rond het ‘digitale’ statiegeld. Deze projecten bleken echter niet effectief te zijn om het zwerfvuil probleem op te lossen. Ook organiseren Mooimakers en Be Wapp jaarlijks regionale schoonmaakacties, maar ook deze verbeteren de situatie niet.

De oplossing om flesjes en blikjes uit het zwerfvuil te houden

De bewezen oplossing om van blikjes en flesjes geen zwerfafval te maken, volgens de ondertekenaars? Statiegeld! Zo zijn Letland, Litouwen en Slowakije enkele voorbeelden van de Europese landen waar de invoering van het statiegeld met inzameling op het verkooppunt werkt. In deze landen komen namelijk bijna geen plastic flesjes en blikjes meer in het zwerfvuil terecht. Daarom roepen de achttien organisaties op om niet het wiel uit te gaan vinden, maar het voorbeeld van andere Europese landen op te volgen en zo snel mogelijk een effectief, klassiek statiegeldsysteem in te voeren.  

Geen woorden, maar daden

Ministers spraken zich al eerder uit over een statiegeldsysteem, zo zei Vlaams minister Zuhal Demir dat statiegeld onvermijdelijk is. Anderzijds verklaarde haar Waalse collega Céline Tellier onlangs dat we nog maar enkele meters van de eindstreep verwijderd zijn. Daarnaast sprak de Brusselse minister van Leefmilieu zich onlangs uit over het klassieke statiegeld. Volgens de ondertekenaars van de brief zijn dit veel woorden, maar weinig daden. Daarom dringen zij er nogmaals op aan om zo snel mogelijk een effectief statiegeldsysteem in te voeren in België. 

De Statiegeldalliantie zet zich al jaren in voor een statiegeldsysteem dat effectief zwerfvuil aanpakt en deelt daarom ook graag deze boodschap. Klik hieronder op de button om de brief te lezen en help mee de boodschap te verspreiden via social media. 

open-brief-statiegeld-vf-042024Download

De brief werd ondertekend door: 

Algemeen Boerensyndicaat
ATD Vierde Wereld
Boerenbond 
Bond Beter Leefmilieu
Canal It Up
Canopea
Collectif de la Consigne Bruxelloise
Fair Resource Foundation
Fédération Wallonne des Agriculteurs
Ferm
FUGEA
Greenpeace
Gents Milieufront
Landelijke Gilden
Natuurpunt
Proper Strandlopers
Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté
Testaankoop