Dien een motie in voor een effectief statiegeldsysteem in België!

Het is nog steeds niet duidelijk welk statiegeldsysteem er zal worden ingevoerd in België. Momenteel wordt er gekeken naar verschillende systemen, die zijn onderzocht in verschillende studies en proefprojecten. 

In voorstellen voor een digitaal of hybride statiegeldsysteem zullen grote verantwoordelijkheden rondom statiegeld worden doorgeschoven naar gemeenten. Bij een hybride of digitaal systeem zouden er namelijk extra “blauwe” vuilnisbakken voor PMD-verpakkingen (inclusief statiegeldverpakkingen) moeten worden geplaatst op het openbaar domein. De Statiegeldalliantie is sterk tegen deze voorstellen. 

In de voorstellen zijn de gemeenten verantwoordelijk voor het verkrijgen van de vergunning van de vuilnisbakken; het aankopen en plaatsen van de vuilnisbakken; het organiseren van het ophalen en legen van deze vuilnisbakken; en het opruimen van het eventuele zwerfvuil rondom deze vuilnisbakken. Daarnaast zullen gemeenten zogenaamde ‘thuis scanners’, die het digitale systeem vereist, moeten gaan uitdelen aan hun burgers voor alle huishoudens die geen smartphone hebben of er geen willen gebruiken. Ook zullen de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het beheren van de administratie rondom deze thuis scanners. Een hoop extra verantwoordelijkheden dus, die zullen worden doorgeschoven naar de gemeenten. 

Vlaamse (VVSG) en Waalse (UVCW) federaties van gemeenten spraken zich al eerder uit om deze last niet te willen dragen. ‘Een van de voornaamste zorgen van de lokale besturen is het voorstel om de terugname van statiegeld via het openbaar domein te laten verlopen. In het onderzoek van de industrie, is het onvermijdelijk dat er uiteindelijk verborgen kosten bij de lokale besturen terecht komen,’ aldus Wim Dries, de voorzitter van de VVSG. Om dit nogmaals te benadrukken, deed de Statiegeldalliantie een oproep naar steden en gemeenten om een motie te tekenen om "nee" te zeggen tegen deze extra verantwoordelijkheid. Door een motie aan te nemen in hun gemeenteraad kan elke lokale overheid opnieuw alle extra verantwoordelijkheid afwijzen die een digitaal of hybride statiegeldsysteem met zich mee zou brengen. De verantwoordelijkheid en kosten van een statiegeldsysteem zouden namelijk bij de producenten van de drankverpakkingen moeten liggen, en niet bij de gemeenten. 

In Nederland heeft de NVG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) ook met succes het idee verworpen dat Nederlandse gemeenten verantwoordelijkheid zouden nemen voor het beheer van het statiegeldsysteem.

Dien ook nog een motie in!
In Vlaanderen en Wallonië hebben al tal van gemeenten zo’n motie getekend, kijk maar naar het voorbeeld van Ranst. Dien ook een motie in bij de gemeenteraad of het college van schepenen en laat de gemeente zich uitspreken tegen bijkomende verantwoordelijkheden voor lokale overheden met het toekomstige Belgische statiegeldsysteem. Op deze manier laten we de drie regionale ministers leefmilieu weten dat jullie voor een statiegeldsysteem kiezen dat lasten niet doorvertaalt naar het openbaar domein, en dus de burger en haar lokale overheid. 

Hieronder is een voorbeeld van een motie te vinden. Heeft de gemeente de motie getekend? Stuur ons een e-mail met het uittreksel van de motie, dan versterken wij de boodschap!  Vergeet niet om het naar je regering te sturen en te delen op je sociale netwerken.

De gemeente Ranst pleit voor een klassiek statiegeldsysteem: “Verantwoordelijkheid niet bij gemeenten leggen”

De gemeente Ranst, met burgemeester Johan de Ryck (N-VA), wil dat er spoedig een statiegeldsysteem komt om plastic verpakkingen en blikjes in te leveren. Dat laat Luc Redig, schepen voor Milieu & Groen in Ranst, weten aan het Gazet van Antwerpen. Daarnaast heeft de gemeente een motie getekend tegen extra vuilnisbakken op het openbaar domein, die zouden moeten worden neergezet indien er een hybride of digitaal systeem komt voor statiegeld. 

Naast gemeente Ranst spraken eerdere gemeenten zich ook al uit tegen het digitale statiegeldsysteem waarbij de verantwoordelijkheid bij de gemeente geplaatst wordt. Zo schreven 55 gemeenten een brief aan de drie regionale milieuministers met de vraag om een toegankelijk statiegeldsysteem en gaf de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) aan geen statiegeldsysteem te willen via vuilnisbakken op straat

Het doel van de invoering van statiegeld is duidelijk  - het verminderen van zwerfvuil. Een probleem waarmee de inwoners van Vlaanderen en zo ook Ranst zich maar al te vaak geconfronteerd zien. In Vlaanderen behoort zwerfvuil tot de top irritaties van de bevolking, zo blijkt uit de Gemeente-Stadsmonitor van het Agentschap Binnenlands Bestuur.

De vervuiler betaalt, niet de gemeente

Een van de opvallende kenmerken van het pleidooi van Ranst is de nadruk op het principe 'de vervuiler betaalt'. De gemeente is resoluut tegen het doorschuiven van verantwoordelijkheid en kosten naar lokale overheden, zoals wel wordt voorgesteld in de systemen van de pilootprojecten van Fost Plus en de Waalse studie van RDC Environnement. . In plaats daarvan pleiten ze voor een systeem waarbij iedereen zijn lege verpakkingen eenvoudig terug naar de winkel kan brengen. Het idee is om de verantwoordelijkheid en kosten niet bij de gemeenten en burgers te leggen, maar eerder bij de producenten.

Luc Redig benadrukt het belang van een systeem dat al bekend is bij de Vlamingen. Hij stelt voor om te beginnen met het uitbreiden van het statiegeldsysteem dat voor glazen flessen via supermarkten, door hieraan plastic flessen en blikjes toe te voegen. Zo wordt een systeem dat de consumenten al kennen en ondersteunen uitgebreid. Dit zou niet alleen de hoeveelheid zwerfvuil verminderen, maar ook een bewustwording creëren bij consumenten over hun rol in het afvalbeheer.

Door het uitspreken voor een klassiek statiegeldsysteem, hoopt gemeente Ranst spoedig op het invoeren van dit systeem. Met het tekenen van de motie en zich uit te spreken naar de pers, geven zij een voorbeeld wat andere gemeenten en beleidsmakers hopelijk kunnen volgen, en hiermee een oplossing te vinden voor een meer proper Vlaanderen.