Roemenië voert statiegeld in op flessen en blikjes
Goed nieuws: Roemenië voert vanaf vandaag, 30 november, statiegeld in op flessen en blikjes. Hiermee is Roemenië het veertiende land in Europa dat statiegeld heeft ingevoerd.
Consumenten krijgen nu 0.50 Roemeense leu (zo’n €0.10) terug per verpakking die zij inleveren. Dit betreft plastic flesjes en blikjes, maar ook glazen flessen van bier, wijn en sterke drank. Het inleveren kan via automaten in supermarkten, maar ook manueel door de flessen en blikjes af te geven bij de kassa van de supermarkt.
Eerder deze week is er in Roemenië het eerste regionale inzamelcentrum geopend om alle flessen en blikjes te kunnen sorteren en recyclen. RetuRO Sistem Garanție Returnare SA, de organisatie die verantwoordelijk is voor het statiegeld, is van plan nog eens 16 soortgelijke centra te openen, die elk bijdragen aan de transformatie van Roemenië in een groener land.
Zwerfvuil is in Roemenië lange tijd een probleem geweest waar geen oplossing voor leek te komen. Door de komst van statiegeld is elk flesje of blikje dat wordt ingeleverd een stap in de richting van een schoner Roemenië.
Lokale besturen willen geen statiegeldsysteem via vuilnisbakken op straat
De lokale besturen willen niet dat de terugname van statiegeldverpakkingen via openbare vuilnisbakken verloopt. Volgens de VVSG heeft dit digitaal statiegeldsysteem zijn nut niet bewezen. De lokale besturen vrezen ook te moeten opdraaien voor een deel van de kosten. De VVSG liet dit ook zo weten aan Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir.
In 2015 voerde de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) een grondige studie uit naar de effecten van een klassiek statiegeldsysteem in Vlaanderen, dat is een systeem waarbij de inzameling via de supermarkten loopt. Het huidige traject –waar de industrie voorstander van is- loopt niet via winkels, maar via de openbare ruimte. Dat is nog onvoldoende helder, het digitale statiegeldsysteem is niet afdoende getoetst en de economische, financiële, sociale en ecologische impact ervan is niet voldoende geëvalueerd.
Het centrale doel van een statiegeldsysteem is de vermindering van drankverpakkingen in zwerfvuil. Volgens de VVSG zijn de lopende pilootprojecten onvoldoende om een beslissing te nemen over de invoering van dit digitaal systeem. ‘Een van de voornaamste zorgen van de lokale besturen is het voorstel om de terugname van statiegeld via het openbaar domein te laten verlopen. In het onderzoek van de industrie, is het onvermijdelijk dat er uiteindelijk verborgen kosten bij de lokale besturen terecht komen’, aldus Wim Dries, voorzitter VVSG.
VVSG is tegen elk scenario waarbij de terugname van drankverpakkingen via publieke vuilnisbakjes of terugnamemachines op het openbaar domein verloopt en lokale besturen een rol moeten spelen bij de verdeling van de thuisscanner. De industrie moet volledig verantwoordelijk zijn voor de invoering van een statiegeldsysteem.
‘In elk statiegeldsysteem moet er een rol zijn voor de supermarkten op vlak van terugname. We stellen vast dat het scenario waarbij de inzameling via de PMD-zak thuis in combinatie met de inzameling via supermarkten op vandaag niet onderzocht wordt’, zegt Paul Macken, voorzitter van Interafval, VVSG wijst er op dat er nog steeds een aantal fundamentele vragen zijn bij het digitaal statiegeldsysteem waar vandaag nog te weinig antwoorden op zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld over digitale inclusie, fraudebestendigheid en privacy. Hier moet op korte termijn een antwoord op komen.
De VVSG vraagt dat de Vlaamse Regering zich houdt aan de timing die ze zelf heeft opgelegd, namelijk de invoering van een statiegeldsysteem in 2025. Dit statiegeldsysteem moet een effectieve impact op zwerfvuil hebben en tegelijkertijd een betere inzameling van drankverpakkingen mogelijk maken. De volledige verantwoordelijkheid dient bij de verpakkingsindustrie en de distributiesector te worden gelegd.
Uit het persbericht van VVSG (16-11-2023), geschreven door Loes Weemaels - Projectmedewerker verpakkingsafval VVSG
Kiest België voor klassiek of digitaal statiegeld op blik en petflesjes?
België wil in 2025 een statiegeldsysteem invoeren op plastic flessen en blikjes, om zo de hoeveelheid zwerfvuil te verminderen. Twee op de drie consumenten zien zo'n systeem zitten, zolang het gaat om klassiek statiegeld toch. Van digitaal statiegeld zijn maar weinig mensen fan, zo blijkt uit onze enquête.
Tegen 2025 wil ons land statiegeld invoeren voor plastic flessen en blikjes. Dat zou betekenen dat je boven op de prijs van een drankblikje of petfles een kleine som extra betaalt, die je terugkrijgt op het ogenblik dat je de lege verpakking inlevert.
Een goed idee om zwerfvuil tegen te gaan, maar eerst moeten de verschillende gewesten het eens geraken over welk systeem ze willen implementeren: klassiek statiegeld met fysieke inzamelpunten, of een digitaal systeem met codes zoals de QR-codes op verpakkingen en vuilnisbakken. Wij verkiezen het klassieke systeem, en ook uit onze enquête blijkt dat er bij de consument een groter draagvlak is voor het klassieke systeem zoals we dat al kennen voor glazen bierflesjes.
Twee op de drie Belgen zijn voorstander van statiegeld
Als lid van de Statiegeldalliantie pleit Testaankoop al jaren voor statiegeld op petflessen en blikjes, en ook de consument is vragende partij. Twee op de drie consumenten zijn voorstander van zo'n systeem, zo blijkt uit eerdere enquêtes en opnieuw uit onze recente bevraging bij ongeveer 1 250 mensen. Eén op de vier is (veeleer) tegen.
Bijna negen op de tien mensen zijn bereid om lege verpakkingen bij te houden en in te ruilen in een inzamelpunt, al zakt de bereidwilligheid significant in functie van de afstand. € 0,10 lijkt alvast het ideale bedrag om de inspanning de moeite waard te maken.
Maar niet digitaal
Het maatschappelijk draagvlak krimpt echter aanzienlijk wanneer zou worden gekozen voor een digitaal systeem. Minder dan de helft van de respondenten is bereid een applicatie te downloaden op hun smartphone waarmee ze het statiegeld kunnen vereffenen. Dat aandeel daalt verder naar één op de vijf als de app geolocalisatie en bankgegevens zou vereisen.
Vooral oudere mensen zijn weinig enthousiast. Privacy en digitale geletterdheid (of het gebrek eraan) blijken significante struikelblokken. Thuisscanners zouden hier een oplossing kunnen bieden. Hoe dat concreet in zijn werk zal gaan, is nog niet duidelijk.
Voor- en nadelen van digitaal statiegeld
Vooral Vlaanderen lijkt op dit moment gewonnen voor een digitaal systeem waarbij elk flesje en elk blikje een eigencode krijgt. Die zou dan gescand moeten worden op de smartphone of thuisscanner, samen met de vuilnisbak, PMD-zak of automaat waar je het afval deponeert, waarna het statiegeld automatisch in je account verschijnt.
Pluspunten
Je hoeft het afval niet thuis te verzamelen
Systeem van blauwe PMD-zakken kan blijven bestaan
Minpunten
Vuilnisbakken en PMD-zakken moeten worden aangepast met codes
Openbare vuilnisbakken moeten opgesplitst worden tussen restafval, en blikjes en PET-flessen
Geen controle
Mogelijkheid tot fraude
Niet iedereen heeft een smartphone/is voldoende digitaal onderlegd
Vragen rond privacy (delen van bankgegevens en locatie)
Testaankoop wil klassiek statiegeld voor blikjes en petflessen
Testaankoop gelooft dat statiegeld op blikjes en flesjes de beste manier is om de hoeveelheid zwerfvuil in de natuur te beperken. Alleen stellen we ons nog heel wat vragen over het digitale systeem. Het is duidelijk dat nog lang niet alle potentiële problemen zijn uitgeklaard.
Nochtans is het de bedoeling om eind 2023 te beslissen of België kiest voor het digitaal statiegeldsysteem of het klassieke, zodat het in 2025 effectief ingevoerd kan worden.
Klassiek systeem is toegankelijk voor iedereen
Wij zouden liever een klassiek systeem zien, dat iedereen al kent van de bierflesjes, voor iedereen toegankelijk is en zo min mogelijk ruimte laat voor fraude en privacy-inbreuken. Ook andere Europese landen volgen momenteel deze traditionele route.
Genk eerste stad die het statiegeld van 2025 probeert
20 oktober stond de Statiegeldalliantie in Genk. Voor Shopping 1 toonden we burgers hoe een effectief statiegeldsysteem er uit kan zien in 2025. Met onze statiegeldmobiel toonden we hoe simpel het is om je statiegeld terug te krijgen. Het is een systeem dat nu al succesvol is in heel wat Europese landen, waaronder Duitsland, Letland en Zweden. Dat is ook precies het systeem dat we in België hebben voor veel glazen bierflesjes.
Burgemeester van de stad Genk, Wim Dries, gaf het startschot door als eerste een flesje in de machine te deponeren. Genk is - samen met meer dan 200 andere Vlaamse steden en gemeenten - lid van de alliantie en benadrukte het belang van een systeem dat toegankelijk is voor iedereen, dat helpt tegen zwerfvuil en de lasten niet doorschuift naar de lokale besturen.
Er werd een duidelijk signaal gegeven dat de terugname moet gebeuren in de winkel zelf. Dit sluit aan bij de transitie naar een echte circulaire economie waarbij winkels verpakkingen terugnemen en ook gemakkelijker de stap kunnen nemen naar herbruikbare alternatieven.
Burgers konden in Genk hun flesjes droppen, het systeem testen en maakten tegelijkertijd kans op een leuke prijs.
Wil je ook graag de Statiegeldalliantie met haar mobiel op bezoek?
We gaan met onze Statiegeldalliantie enkele spannende maanden tegemoet. De politici hebben aangekondigd dat statiegeld er komt in België in 2025, al is het nog onduidelijk welk systeem er precies komt. We willen de politici wakker houden en aan hun beloften herinneren: wij willen een statiegeldsysteem dat zwerfafval effectief aanpakt vanaf 2025. Daarom gaan we opnieuw van start met onze Yes We Can-postercampagne.
In het verleden deden we reeds in Nederland en België een campagne met gepersonaliseerde Yes We Can-posters. Deze was een groot succes, en heeft er in Nederland mee voor gezorgd dat het statiegeldsysteem er gekomen is.
Dus zijn we aan de slag gegaan om de posters in een nieuw jasje te steken, op maat van de huidige Belgische situatie. Het idee van de postercampagne is dat elke partner van de Statiegeldalliantie gratis twee gepersonaliseerde beelden ontvangt. Het ene beeld is een verticale A3 poster, ideaal om te printen en op een zichtbare plaats te hangen.. Het tweede beeld is een horizontaal beeld dat ideaal is voor Twitter (nu X) en Facebook. De beelden mogen vrij gebruikt en verspreid worden in nieuwsbrieven, websites en magazines.
Wil jouw organisatie, bedrijf of gemeente ook meedoen? Mail ons je naam en logo en wij sturen de posters op!
In 2025 zal er volgens de Belgische overheden statiegeld komen op alle plastic flessen en blikjes. Maar wacht, welk systeem gaan we gebruiken? Op vrijdag 1 december nodigen we jullie uit voor een update over het laatste nieuws rond statiegeld.
Beleidsmedewerkers Chloé Schwizgebel van Recycling Netwerk Benelux en Laura Claeys van Test Aankoop delen de laatste inzichten met jullie: van een studie over digitaal statiegeld tot een enquête onder Belgische consumenten over hun favoriete systeem. We willen jullie een kijkje geven in het statiegelddebat. Het event zal online plaatsvinden van 11:00 - 12:00.
Alle partners in België hebben een mail gekregen met de uitnodiging, dus check je mail! Wil je hierbij zijn en nog geen lid van de Statiegeldalliantie? Sluit je vandaag nog aan via de website of stuur een e-mail naar info@statiegeldalliantie.org .
Groetjes van de Statiegeldalliantie
Vijf weken lang vonden beleidsmakers wekelijks een postkaart in hun brievenbus over statiegeld. Het was de bedoeling om de politici eraan te herinneren dat we nog steeds wachten op een goed statiegeldsysteem voor België. In Nederland, Duitsland, IJsland, Letland, Litouwen, Noorwegen, Finland en Estland kunnen blikjes en flesjes al terug naar de winkel. Wanneer voegen we België toe aan dit lijstje?
Elke week stond er op de postkaart wat we van een goed statiegeldsysteem verwachten. Het systeem moet zwerfvuil effectief aanpakken en toegankelijk zijn voor alle mensen in de samenleving (en dus geen nodeloos ingewikkelde digitale omweg maken). We hopen ook dat het een opstap is naar meer hervulbare drankverpakkingen.
Door de postkaartjes op te sturen hoopt de Statiegeldalliantie dat er snel een politiek akkoord komt, zodat we ons kunnen klaarmaken voor een lancering in 2025.
Deel je één van onze postkaarten ook eens op je social media? Je kunt ze vinden door op de knop hieronder te klikken.
Vergeet niet je favoriete minister (Zuhal Demir, Céline Tellier of Alain Maron), supermarkt of drankproducent te taggen! #StatiegeldYesWeCan
Waalse beslissing voor statiegeld in 2025 geeft campagne Statiegeldalliantie vleugels
Om het zwerfafval terug te dringen en de drankverpakkingen te verduurzamen willen de drie Gewesten in 2025 statiegeld invoeren. Wallonië zette gisteren een belangrijke stap naar de invoering van statiegeld door te beslissen dat consumenten plastic flessen en blikjes moeten kunnen inleveren in de winkel en daar hun geld ook weer terug moeten kunnen krijgen.
De Statiegeldalliantie steunt deze beslissing, die de hele bevolking in staat zal stellen om samen tegen zwerfvuil te strijden door waarde te geven aan verpakkingen en ze in te leveren in de winkel. De alliantie roept verder alle politici en ook het Belgische bedrijfsleven op om constructief te werken aan de invoering van statiegeld in heel België.
Statiegeldalliantie pleit al jaren voor statiegeld
Van de Vlaamse kust via de straten van Brussel tot het kleinste dorp in Wallonië: iedereen is het zwerfvuil beu. Meer dan 80% van de Belgen zou graag zien dat statiegeld wordt ingevoerd. Zelfs de industrie - Fost Plus, Comeos en Fevia - die lang fervent tegen het statiegeld was, steunt nu de invoering ervan tegen 2025. De Statiegeldalliantie groeit nog altijd en telt intussen meer dan 1300 partners met één simpele eis: voer statiegeld in op blikjes en flesjes in 2025 en veeg ons land schoon.
Op naar een nationaal statiegeldsysteem tegen 2025
Wallonië spreekt zijn voorkeur uit voor een statiegeldsysteem naar het voorbeeld van andere succesvolle Europese landen, waarbij consumenten hun lege verpakkingen kunnen terugbrengen naar de winkel om het statiegeld te innen. Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hadden al aangekondigd dat ze een nationaal systeem wilden.
Alle ogen zijn nu gericht op Vlaanderen. In december 2022 besloot Vlaams minister Zuhal Demir om tegen 2025 statiegeld in te voeren op plastic blikjes en flesjes in de regio. Het Vlaamse Gewest voert momenteel proefprojecten uit om uit te zoeken welk type statiegeld het zal worden: het statiegeld dat we al hebben op bierflesjes waarbij consumenten in de winkel hun geld terugkrijgen, of het digitale alternatief voorgesteld door de industrie. Een definitieve beslissing van minister Zuhal Demir wordt verwacht tegen eind 2023. De Statiegeldalliantie hoopt dat alle regeringen dan “Yes We Can!” zeggen tegen een goed werkend en consumentvriendelijk Belgisch statiegeldsysteem in 2025!
De Statiegeldalliantie blijft gemobiliseerd tot het einde
In Nederland heeft de Statiegeldalliantie met haar Belgisch-Nederlandse partners al succes geboekt met de invoering van statiegeld voor plastic flessen en blikjes en uiteraard kan België niet achterblijven! Daarom gaan ze extra hard aan de slag om de invoering van een landelijk statiegeld in België tegen 2025 voor elkaar te krijgen. De alliantie lanceert daarom alvast een eerste nieuwe campagne waarbij politici motiveren om “Yes We Can!” te zeggen tegen statiegeld en het tegengaan van zwerfvuil.
Deze week begint de Statiegeldalliantie met haar eerste stap in de campagne en ontvingen Vlaamse politici een mooie postkaart om ze aan te moedigen en te laten weten dat de maatschappij achter ze staat.
De postkaarten zijn nog maar het begin van de nieuwe campagne van de alliantie. Ze gaan de komende maanden fors inzetten op nieuwe acties en een grootschalige mobilisatie van nieuwe partners. “We blijven campagne voeren, tot het laatste blikje of flesje wordt teruggebracht”, zei ze.
België heeft alle kaarten in handen voor het beste statiegeldsysteem
Met de ervaring van de Nederlandse buren en van andere buurlanden heeft België alle troeven in handen om vanaf de lancering in 2025 het meest succesvolle statiegeldsysteem van Europa in te voeren.
zaterdag 1 april wordt, na 20 jaar strijd, blikjes eindelijk onderdeel van het Nederlandse statiegeldsysteem. Een geweldig resultaat dankzij de sterke steun van de vele gemeenten, organisaties bedrijven en politieke partijen. We zijn er trots op dat deze overwinning ook te danken is aan alle 1.300 Nederlandse en Belgische partners van de Statiegeldalliantie,, die meededen met campagnes en acties.
De overwinning van een verenigde alliantie
In Nederland nam staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) nam in februari 2021 het besluit tot statiegeld op blikjes.. De uitbreiding van het systeem naar blikjes ging op 31 december zou beginnen. Maar de industrie stelde ze eenzijdig 3 maanden uit uit,. Het statiegeld op blik gaat zaterdag 1 april eindelijk van start. Het Nederlandse systeem is dan afgestemd op de meeste andere Europese systemen waarin ook metalen verpakkingen zijn opgenomen.
Dit is een geweldige prestatie die grotendeels is ondersteund door de vele acties en de steun van de meer dan 1.300 partners van de Alliantie, zowel in Nederland als in België. In België staan meer dan de helft van de Belgische gemeenten, alsook organisatiesen bedrijven achter de vlag van de Statiegeldalliantie. De Yes We Can-campagne die we lanceerden voor de invoering van statiegeld in beide landen, kreeg veel bijval. Dit hielp zeker mee aan het Nederlandse besluit om statiegeld op blikjes in te voeren.
Het is wel belangrijk te onthouden dat de weg naar een alomvattend systeem in Nederland niet gemakkelijk is geweest. Het Nederlandse systeem moet ook nog worden verbeterd om een van de best presterende statiegeldsystemen te worden en alle milieuvoordelen te plukken die een dergelijk systeem kan opleveren.
Lessen uit de Nederlandse ervaring
Bepaalde gebreken in het ontwerp en de uitvoering van het Nederlandse systeem voor kleine plastic flessen hebben gevolgen voor de doeltreffendheid. Nederland constateert een aanzienlijke maar niet optimale afname van die flessen in het zwerfafval. Deze belemmeringen zullen naar verwachting ook gevolgen hebben voor de doeltreffendheid van het statiegeld op blikjes.
Het goede nieuws is dat België bij de invoering van zijn statiegeldsysteem voor alle plastic flessen en blikjes kan leren van de ervaringen van zijn buren. Zo kan het in 2025 een effectief systeem invoeren. Hieronder volgen enkele lessen die uit het Nederlandse systeem kunnen worden getrokken.
Zet een terugnameplicht in de statiegeldwetgeving. Er is geen terugnameplicht in de Nederlandse statiegeldwetgeving, wat wel gebruikelijk is in alle best presterende Europese statiegeldsystemen. Bij gebrek aan een dergelijke verplichting heeft de industrie veel tijd verspild met hun eigen experimentele plan om de blikjes in te zamelen met machines buiten de supermarkt. Daarmee probeerden zij een alternatief voor het bekende Return-to-Retail-model af te dwingen,. Toen dit plan geen resultaat opleverde, stelde de industrie eenzijdig de uitbreiding van statiegeld op blikjes met drie maanden uit.
Het gebrek aan terugnameplicht leidt er ook toe dat consumenten in bioscopen of tankstations hun geld niet terug krijgen. Dat maakt het systeem minder handig . Een eenvoudige oplossing voor dit euvel is het opnemen van deze "terugnameplicht" in de statiegeldwetgeving, die ervoor zorgt dat alle verkooppunten statiegeldverpakkingen terugnemen en het statiegeld aan de consument teruggeven. Deze verplichting kan uiteraard worden aangevuld met een vrijstelling voor kleinere detailhandelszaken. Het is essentieel dat consumenten hun geld op alle verkooppunten kunnen terugkrijgen, omdat dit hun positieve gedrag stimuleert.
Voer vanaf het begin een volledig systeem in voor flessen én blikjes. De sequentiële aanpak van de invoering van het systeem in Nederland - eerst op kleine plastic flessen en vervolgens op blikjes - bleek onnodig complex en zette de deur open voor tal van implementatieproblemen. Bovendien beperkt een ruimer toepassingsgebied van de opgenomen verpakkingen ook het risico dat producenten overschakelen op alternatief materiaal om geen statiegeld te hoeven betalen.
Zorg voor een hoog genoeg statiegeldbedrag. Een hoog genoeg statiegeldbedrag geeft een sterk signaal af aan consumenten, helpt hen nieuw gedrag aan te nemen en moedigt hen aan de verpakking terug te brengen om hun geld terug te krijgen (Eunomia, 2012). De verpakking heeft namelijk nog waarde waardoor deze niet in het zwerfafval terechtkomt. Nederland heeft gekozen voor een statiegeldbedrag van 15 cent voor kleine plastic flesjes en blikjes, wat lager is dan het bestaande bedrag voor grote flessen (25 cent). Aangezien het precies die kleinere verpakkingen zijn, die meer "on-the-go" worden geconsumeerd, en die meestal in het zwerfvuil terechtkomen, moet de consument een effectieve financiële prikkel krijgen om ze terug te brengen. In Duitsland zit er 25 eurocent op alle drankverpakkingen en wordt 98% teruggebracht.
Die lessen komen overeen met de essentiële kenmerken van een goed statiegeldsysteem dat wij ondersteunen.
Het Belgische systeem opzetten voor succes
Met de ervaring van de Nederlandse buren en van andere buurlanden heeft België alle troeven in handen om vanaf de lancering in 2025 het meest succesvolle statiegeldsysteem van Europa in te voeren. Het zal dan eindelijk het probleem van verpakkingen in het zwerfafval serieus aanpakken en toewerken naar een echte circulaire economie, door hoogwaardige recycling mogelijk te maken en de deur open te zetten voor hergebruiksystemen. Statiegeld in België, Yes We Can!
De Statiegeldalliantie viert statiegeld op blikjes en blikt terug op unieke samenwerking
Vanaf zaterdag 1 april zit er in Nederland ook statiegeld op blikjes! De Statiegeldalliantie viert feest en is dankbaar dat zij, door samen met haar 1.300 zeer diverse partners de handen ineen te slaan, heeft bijgedragen aan deze tweede overwinning voor het milieu. Met trots blikt zij terug op dit succes en deze unieke samenwerking, en ze spoort de regering aan om ervoor te zorgen dat het statiegeldsysteem optimaal gaat werken.
De Statiegeldalliantie, stem van de maatschappij
De Nederlands-Belgische Statiegeldalliantie pleit al sinds november 2017 voor de invoering van statiegeld op blikjes en alle plastic flessen, zowel in Nederland als in België. Bij de start telde de alliantie 21 leden. Dit aantal groeide snel en spectaculair uit tot meer dan 1.300 bedrijven, organisaties en lokale overheden.
Via de Statiegeldalliantie werd de maatschappelijke roep om statiegeld gebundeld, en kreeg deze eindelijk een gezicht en een stem. De alliantie werd al gauw een officiële speler in het Nederlandse statiegelddebat. Tweede Kamerleden verwezen in debatten vaak naar de Statiegeldalliantie om tegenwicht te bieden aan de lobby van de industrie, die statiegeld op flesjes en blikjes er liever niet zag komen.
Naast enkele grote namen, waaronder de Consumentenbond, LTO, ASN Bank en Ekoplaza, en het grote aantal Nederlandse gemeenten (98%), droeg ook de diversiteit van de leden enorm bij aan het gewicht van de alliantie (zie box 1). Statiegeld had zich tot dan toe gekenmerkt als een dossier van verdeeldheid, maar in de alliantie zorgde het juist voor vereniging en bracht het een unieke mix van partijen samen. Dat er zowel milieuorganisaties als boeren zijn aangesloten, wordt door velen als een unicum gezien.
Box 1 - Een greep uit de partners van de Statiegeldalliantie
Gemeenten, provincies, waterschappen, waterbedrijven, omgevings- en reinigingsdiensten, poppodia, religieuze groepen, duurzame banken, boerderijen, vakbonden, psychologen, coaches, duurzame webshops en winkels, (buiten)sportverenigingen, festivalorganisatoren, reclame- en communicatiebureaus, architecten, juristen en advocaten, hypotheekadviseurs, bosbeheer, vlinder- en bijenstichtingen, dierenparken, campings, politieke jongerenpartijen, energiecoöperaties, rotary clubs, stichtingen voor dierenbescherming, reizigersverenigingen, kledingbedrijven, financieel adviseurs, zwerfafvalrapers, kruidenieren, tandartspraktijken, toneelspelers, designers, tuinontwerpers, verzekeringsadviseurs, verpakkingsvrije winkels, recyclers, fysiotherapeuten, consumentenorganisaties, hogescholen en universiteiten, goede doelen, schoonmaakservices, muzikanten, milieucentra, musea, mensenrechtenorganisaties, kookstudio’s, ingenieurs, landgoederen, kleuterscholen, kinderopvang, IT-bedrijven, milieuorganisaties, boeren federaties, en nog vele anderen.
In actie voor de blikjes met Statiegeld, Yes We Can!
In november 2020, 3 jaar na haar oprichting, wordt de alliantie meer dan een platform van steun voor statiegeld: de leden schieten in actie voor statiegeld op blikjes. Het besluit voor statiegeld op flesjes is in april 2020 al gevallen, maar het besluit voor de blikjes wordt over de verkiezingen heen getild, waardoor de nieuwe regering hierover zal beslissen. De Statiegeldalliantie start haar campagne “Statiegeld, Yes We Can!”. De deelnemende bedrijven, organisaties en gemeenten moedigen met kleurrijke posters toenmalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) aan om nog zelf deze regeerperiode te besluiten voor statiegeld op blikjes. Ook kamerleden Cem Laçin (SP), Carla Dik-Faber (ChristenUnie) en zelfs Maurits von Martels (CDA) doen mee en juichen Van Veldhoven in video’s toe om zelf de knoop door te hakken, wat dan ook gebeurde. Op 30 juni 2021 vierde Van Veldhoven samen met de Statiegeldalliantie de start van statiegeld op flesjes en het besluit voor de blikjes op het strand in Scheveningen (zie afbeelding). Statiegeld, Yes We Did It!
Inzameling via de supermarkt, graag!
Later zal ook de input van verschillende alliantiepartners, zoals gemeenten, reinigingsdiensten, Zwerfinator, Natuur & Milieu, Recycling Netwerk Benelux en de Consumentenbond, er aan bijdragen dat consumenten hun blikjes straks gewoon bij de supermarkten in kunnen leveren, net zoals alle andere statiegeldverpakkingen. Het bedrijfsleven stelde eerder voor om mensen alleen voor de blikjes te laten omlopen naar een statiegeldmachines ergens in de open lucht, maar trok dit consumentonvriendelijke plan onder maatschappelijke en politieke druk weer in. Ook supermarkt Ekoplaza, met haar aankondiging dat zij blikjes wél in zal nemen in haar winkels, speelt hier een grote rol in.
Niet langer David versus Goliath
Samen met zo ontzettend veel anderen, heeft de Statiegeldalliantie eraan bijgedragen dat er vanaf zaterdag statiegeld op blikjes zit. Lang voelde het op het statiegelddossier als David versus Goliath: enkele uitgesproken voorstanders deden hun best, maar moesten opboksen tegen het machtige en rijke bedrijfsleven. Maar de ervaring op het statiegelddossier laat nu zien dat wanneer de maatschappij de handen ineen slaat en van zich laat horen, hiermee echt een verschil kan worden gemaakt. We merken dat dit hoop geeft aan een ieder die werkt aan beter milieubeleid, en zelfs andere maatschappelijke onderwerpen.
De regering is nu aan zet
De grote en langverwachte overwinning is binnen, op flesjes en vanaf zaterdag ook eindelijk op blikjes. Nu is het aan de regering om ervoor te zorgen dat het systeem optimaal wordt ingericht, zodat de belofte van statiegeld kan worden waargemaakt en het even succesvol wordt als in andere landen. Want dat is nu nog niet het geval. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat consumenten overal waar ze een flesje of blikje kopen en er statiegeld voor betalen, ook weer hun geld terug kunnen krijgen, dat er een beter statiegeldbedrag komt en dat statiegeldontwijking door het bedrijfsleven wordt voorkomen.