Doe mee aan ons webinar en krijg alle updates over het statiegeld in België!

De afgelopen tijd is er heel wat gebeurd rondom het Statiegeld in België. Wanneer komt er statiegeld in België? Wat is de huidige stand van zaken rondom het statiegeld en zwerfvuil? Wat kunnen we zelf doen om invloed te hebben op de invoering van een effectief statiegeldsysteem in België? Daarom organiseert de Statiegeldalliantie binnenkort weer een webinar om je te updaten met het laatste nieuws rondom het statiegeld in België. 

Wat kun je verwachten? 

Voor wie is dit webinar?

Dit webinar is geschikt voor iedereen die meer wil weten over de ontwikkelingen rondom statiegeld in België. Daarom nodigen wij niet alleen alle partners van de Statiegeldalliantie uit om mee te luisteren en mee te doen, maar iedereen die interesse heeft in het onderwerp. 

Deelnemen

We zullen hetzelfde webinar twee keer geven: namelijk in het Frans en in het Nederlands. Voel je vrij om te kiezen welk moment je het beste schikt. Je kunt ook aan beide sessies meedoen.

🇫🇷 Franstalig: donderdag 12 juni van 10:00 - 11:30
🔗 Klik hier om je aan te melden voor de Franstalige webinar

🇳🇱 Nederlandstalig: donderdag 19 juni van 10:00 - 11:30
🔗 Klik hier om je aan te melden voor de Nederlandstalige webinar

We hopen je te zien bij de webinar(s)!

Elk flesje en blikje telt: 30% minder opruimwerk als er statiegeld zou zijn

Bijna een derde van het afval dat verschillende vrijwilligers opruimden tijdens de Lenteschoonmaak en de Grand Nettoyage, had kunnen worden voorkomen door statiegeld. Dat blijkt uit de resultaten van ‘Elk flesje en blikje telt’, de campagne van de Statiegeldalliantie tijdens de jaarlijkse periode van opruimacties.

Vorige maand trokken opnieuw tienduizenden vrijwilligers door straten, parken en natuurgebieden in heel België. Gewapend met vuilniszakken en grijpstokken maakten ze hun buurt schoon. Maar hoe zinvol blijft al dat opruimwerk, als een groot deel van het zwerfvuil gemakkelijk zou kunnen voorkomen? 

Daarom riep de Statiegeldalliantie dit jaar op tot extra actie. Tijdens opruimacties verzamelden deelnemers de plastic flesjes en blikjes in een aparte zak – een eenvoudige, maar krachtige manier om de omvang van het probleem zichtbaar te maken.

Flesjes en blikjes: bijna één derde van het zwerfvuil 

Uit eerdere metingen van OVAM weten we dat flesjes en blikjes 35% van het volume van zwerfvuil uitmaken. De resultaten van deze actie bevestigen dat: bij opruimacties waar flesjes en blikjes apart werden ingezameld, bestond 29,08% van het ingezamelde volume uit deze drankverpakkingen.

Dat betekent: bijna een derde van de tijd en energie van vrijwilligers gaat jaarlijks naar het opruimen van afval dat makkelijk te vermijden is – met statiegeld. Zonder structurele maatregelen blijft het dweilen met de kraan open.

Vrijwilligers doen het vuile werk – letterlijk

Hoewel Be WaPP stelt dat het zwerfvuil in het algemeen licht lijkt af te nemen, blijven blikjes en plastic flessen het straatbeeld vervuilen. Terwijl producenten buiten schot blijven, zijn het de vrijwilligers die elk jaar opnieuw de gevolgen aanpakken. Uit eerder onderzoek blijkt dat zwerfvuilvrijwilligers jaarlijks 17% van al het zwerfvuil in Vlaanderen opruimen (Mooimakers, 2025).

In verschillende gemeenten in Vlaanderen en Wallonië werden opruimacties georganiseerd en de flesjes en de blikjes apart verzameld. In één gemeente werden alle drankverpakkingen zelfs afzonderlijk geteld. De inzet van de vrijwilligers maakt het probleem tastbaar én zichtbaar. Het toont aan hoeveel werk we jaarlijks kunnen besparen als statiegeld er eindelijk komt.

a photo of cans found in litter, laid out on the ground

De boodschap is helder: ook België heeft statiegeld nodig

Inmiddels hebben al 18 landen in Europa een succesvol statiegeldsysteem. In buurlanden zoals Duitsland is statiegeld al jaren geleden ingevoerd, en bewezen succesvol. Daar wordt meer dan 98% van alle flesjes en blikjes weer ingeleverd en dus niet op straat gegooid. Ook in Nederland is statiegeld succesvol, daar liggen sinds de invoering van statiegeld op blikjes 80% minder blikjes op straat (bron). Om de flesjes en blikjes in het zwerfvuil effectief aan te pakken, zal België een statiegeldsysteem moeten invoeren.

Wat nu?

De actie ‘Elk flesje en blikje telt’ bracht niet alleen het probleem in kaart, maar bewees ook dat verandering mogelijk is – als de politiek meebeweegt. Daarom roept de Statiegeldalliantie alle beleidsmakers op: voeg de daad bij het woord en voer statiegeld in op alle drankverpakkingen.

 Want zolang er geen statiegeld is, blijft elk blikje en flesje tellen.

Zullen ministers Brouns en Coppieters verantwoordelijk zijn voor een Belgisch statiegeldsysteem op maat van supermarkten, of voor een doeltreffend systeem?

[Persbericht, vrijdag 25/04/2025]

Het is een feit: België moet, net als alle andere Europese lidstaten, tegen 2029 statiegeld invoeren op plastic blikjes en flesjes. Dit is een grote stap voorwaarts volgens de Statiegeldalliantie, maar het huidige voorstel voor een Belgisch systeem is nog niet bevredigend. De Statiegeldalliantie legt uit waarom.

Statiegeld wordt eindelijk erkend als onvermijdelijk

De Statiegeldalliantie is verheugd dat de Interregionale Verpakkinsgcommissie (IVC), die namens de gewesten zorgt voor een uniform verpakkingsbeleid in België, bevestigt dat ‘het absoluut zeker is [dat België] statiegeld zal moeten invoeren’. Vlaams minister van leefmilieu Jo Brouns maakte hetzelfde punt afgelopen januari: het behalen van de Europese doelstellingen voor selectieve inzameling is “onmogelijk zonder statiegeld”. Na jaren van proefprojecten en studies is het hoog tijd om actie te ondernemen. 

Gemak voor supermarkten, lasten voor de rest

Maar waar de Statiegeldalliantie het probleem ziet, is in het systeemvoorstel, dat is geformuleerd in een “masterplan” door de IVC en onlangs voorgesteld aan de gewestelijke overheden. Een voorstel voor een hybride systeem dat nergens anders bestaat. Een “Belgisch compromis” dat extreem complex zou zijn, ongetwijfeld inefficiënt en niemand tevreden zou stellen. Tenminste, niet de consumenten, die met een ingewikkeld systeem zouden worden geconfronteerd: ze zouden een smartphone moeten hebben en daarmee unieke codes moeten scannen. Of ze zouden het terug kunnen brengen naar een winkel - maar niet alle winkels, alleen de kleintjes - of naar openbare vuilnisbakken - maar niet overal. Ingewikkeld, dus. Ook niet voor de drankenproducenten, die zouden moeten betalen voor een dubbel systeem. En zeker niet voor de kleine winkels op de hoek, restaurants of steden en gemeenten, die de last van het inzamelen zouden moeten dragen. Een last die de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en haar Waalse equivalent, de UVCW, al jaren categorisch afwijzen. 

De enige winnaars van dit voorstel zouden de grootste winkelbedrijven zijn, die geen verantwoordelijkheid zouden hebben in het systeem en geen verpakkingen hoeven in te zamelen. En dit ondanks het feit dat Europa hun deelname aan de inzameling van statiegeldverpakkingen verplicht stelt. Om aan de Europese inzameldoelstellingen te voldoen, zijn supermarkten als retourpunt onmisbaar — net zoals in de succesvolle statiegeldsystemen bij onze buurlanden. Bovendien zijn ze logische retourpunten, want daar gaan consumenten naartoe om hun verpakkingen te kopen.

En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat de complexiteit van het systeem het risico met zich meebrengt dat het zijn primaire doel mist: het verminderen van zwerfvuil. Het grootste risico van zo'n ingewikkeld systeem is dat het gewoon niet zou werken. En dat is jammer, aangezien de statiegeldsystemen van onze buren de hoeveelheid drankverpakkingen in het zwerfvuil met 80% verminderen.

Een beslissing die niet achter gesloten deuren kan worden genomen

Volgens de Statiegeldalliantie bewijzen de proefprojecten en studies die we tijdens de vorige legislatuur hebben uitgevoerd dat digitale systemen niet efficiënter zijn dan het statiegeldsysteem dat onze buren gebruiken, maar wel veel complexer. 

Volgens Chloé Schwizgebel, woordvoerster van de Statiegeldalliantie, “moeten de kabinetten van ministers Brouns en Coppieters ervoor zorgen dat er tijdens hun ambtstermijn een inclusief en effectief statiegeldsysteem wordt ingevoerd. Wat we op dit moment zien is een systeem dat op maat gemaakt is voor supermarkten en voorbijgaat aan de eisen van het middenveld en die van steden en gemeenten”. Daarom heeft de Alliantie onlangs openlijk opgeroepen om het middenveld te betrekken bij het opstellen van het nieuwe verpakkingsbeleid, met inbegrip van zendingen. Om ervoor te zorgen dat er rekening wordt gehouden met hun concrete voorstellen en belangen en om te voorkomen dat er een systeem ontstaat dat alleen de supermarkten tevreden stelt. 

De Statiegeldalliantie roept daarom ministers van leefmilieu Jo Brouns en Yves Coppieters op om niet langer te proberen het wiel opnieuw uit te vinden, maar om het algemeen belang te verdedigen. Door een systeem in te voeren dat al vele jaren door onze buren wordt beproefd. Een systeem dat perfect compatibel is met selectieve inzamelsystemen. Doen ze dat niet, dan zijn ze verantwoordelijk voor de invoering van een systeem dat ten laste komt van kleine bedrijven en lokale overheden, terwijl de grote supermarkten buiten schot blijven.

Over de Statiegeldalliantie

Sinds 2018 heeft de Statiegeldalliantie honderden milieuorganisaties, landbouwfederaties, consumentenverenigingen, steden en gemeenten samengebracht om Belgische en Nederlandse beleidsmakers op te roepen om statiegeld op plastic blikjes en flesjes in te voeren. 

Perscontact : Chloé Schwizgebel, woordvoerder

pers@statiegeldalliantie.org

+31 643288231

Het middenveld mag niet genegeerd worden bij de herziening van de Belgische verpakkingsakkoord

[Persbericht]

Belgische burgers helpen de industrie om meer dan 50kg verpakkingen per jaar te recycleren. 17% van het zwerfvuil in Vlaanderen wordt opgeruimd door zwerfvuilvrijwilligers. Toch hebben ze geen inspraak in hoe het verpakkingsbeheer de komende jaren zal vorm krijgen. Middenveldorganisaties roepen Minister Brouns en het Interregionaal Verpakkingscommissie op om hen niet te negeren bij de herziening van de Belgische verpakkingswetgeving.

De Belgen zijn kampioenen in sorteren. Dat is waar de industrie al jaren prat op gaat. Fost Plus, de producentenorganisatie voor verpakkingen, meldt dat elke Belg in 2023 meer dan 50 kg aan verpakkingen gerecycleerd heeft: 15,5 kg papier en karton, 28,5 kg glas en 17,7 kg PMD-verpakkingen. Deze fantastische inspanning van burgers toont aan dat zij een belangrijke rol spelen in het duurzame beheer van verpakkingen. Maar, ondanks deze rol wordt het maatschappelijk middenveld, bestaande uit consumentenverenigingen, milieu- en sociale organisaties, ten onrechte buiten het beleid voor verpakkingsbeheer gehouden. 

België moet ingrijpende veranderingen doorvoeren om te voldoen aan de nieuwe Europese verordening inzake verpakking en verpakkingsafval (PPWR). Er komen doelstellingen voor preventie en hergebruik, statiegeld zal worden ingevoerd, en meer. De betrokkenheid van de burger, die een cruciale rol speelt in het geheel, is een voorwaarde voor het slagen van deze operatie. En de klok tikt. De nieuwe Europese regels worden van kracht in augustus 2026. 

Herziening verpakkingsakkoord moet met het middenveld

Sinds 1994 wordt het verpakkingsbeheer gecoördineerd door een “Interregionale Samenwerkingsakkoord” (ISA). De drie gewesten - milieuministeries en de betrokken administraties - moeten het eens worden om dit akkoord te herzien, zodat de verpakkingsregelgeving in heel België op uniforme wijze wordt uitgevoerd. 

Tot op heden is het maatschappelijk middenveld niet betrokken geweest bij de herziening van deze overeenkomst. Het wordt niet geïnformeerd of geraadpleegd. Daarom heeft een coalitie van organisaties - onder wie Testaankoop, Bond Beter Leefmilieu, de Statiegeldalliantie en Herwin - een brief gestuurd naar de Waalse en Vlaamse milieuministers en naar de Interregionale Verpakkingscommissie (IVC), die belast is met de herziening van het akkoord. In deze brief vragen de ondertekenaars om hun stem te laten meetellen, net als die van de industrie. Ze vragen dat hun expertise op dezelfde manier wordt gehoord als die van de industrie en de overheden, die zelf betrokken zijn.

Chloé Schwizgebel, projectcoördinator verpakkingen bij Fair Resource Foundation: “Dit interregionale akkoord kan niet worden herzien zonder het middenveld te raadplegen. Net als industriële spelers hebben we veel kennis over de materie en verdedigen we belangrijke belangen. Zonder transparantie en een evenwichtig besluitvormingsproces bestaat er een reëel risico dat de herziening van het verpakkingsakkoord naar de smaak van de industrie wordt gemaakt. Ons buiten de onderhandelingen houden is gewoon oneerlijk.”.

[Einde persbericht]

Link naar de brief

Ondertekenaars:

Bond Beter Leefmilieu, Canopea, City to Ocean, ConsomAction, Gents MilieuFront, Grootouder voor het Klimaat, Fair Resource Foundation, Herwin, Natuurpunt, Statiegeldalliantie, Testaankoop

Perscontact: pers@statiegeldalliantie.org

Kom naar de lezing over statiegeld en zwerfvuil op 26 maart in Gent! 

De Statiegeldalliantie nodigt je uit voor een lezing over statiegeld en zwerfvuil op woensdag 26 maart in Gent. Tijdens de lezing, georganiseerd door Volt Oost-Vlaanderen, delen vier experts hun inzichten en praktijkervaringen, en bieden een brede kijk op de problematiek én oplossingen. Tussen de presentaties door krijgt het publiek de kans om vragen te stellen en in dialoog te gaan met de sprekers. De Statiegeldalliantie is ook aanwezig om mee te doen aan het panel. 

De sprekers: 

Natuurlijk is er ook tijd en ruimte voor het stellen van vragen aan alle sprekers. Mis deze kans niet om meer te leren over statiegeld en zwerfvuil in België! Klik hier om je aan te melden voor de lezing. We kijken er naar uit om je te zien bij de lezing! 

Liever zelf de handen uit de mouwen steken? Doe dan mee aan onze nieuwste campagne - elk flesje en blikje telt! Hierbij doe je mee aan een opruimactie en verzamel je alle blikjes en flesjes apart in een PMD zak. Vervolgens informeer je de Statiegeldalliantie over de totale hoeveelheid zwerfvuil die je hebt gevonden, en hoeveel hiervan flesjes en blikjes zijn. Meer informatie vind je hier. 

We kijken er naar uit je welkom te heten bij de lezing of bij één van onze acties!

Elk flesje en blikje telt: Zonder statiegeld blijven opruimacties dweilen met de kraan open

PERSBERICHT

Van 22 maart tot 6 april proberen duizenden vrijwilligers straten, parken en bermen op te ruimen. Maar zonder statiegeld blijft België vuil, en de politiek blijft te passief. Elk jaar wordt hetzelfde werk opnieuw gedaan. Daarom roept de Statiegeldalliantie iedereen in Vlaanderen op om mee te doen aan de actie “Elk flesje en blikje telt tijdens de lenteschoonmaak”, waarbij drankverpakkingen apart worden ingezameld om de omvang van het probleem zichtbaar te maken.

Zwerfvuil in cijfers: blikjes en flesjes domineren
Tijdens vorige edities van de lenteschoonmaak en vergelijkbare opruimacties werd duidelijk hoe groot het probleem is. Volgens officiële monitoring in Vlaanderen bestaat het zwerfvuil in volume voor 35% uit flessen en blikjes (bron). 

Buurlanden lopen voorop, België blijft hangen
België loopt achter op buurlanden zoals Nederland en Duitsland, waar statiegeld al een effectieve maatregel is tegen zwerfvuil. Studies tonen aan dat het aantal blikjes en plastic flesjes in het zwerfvuil in landen met statiegeld met meer dan 70% is gedaald. In Duitsland wordt meer dan 98% van de statiegeldflessen en -blikjes teruggebracht, wat bewijst dat het systeem werkt. Toch blijft de Belgische politiek aarzelen, terwijl het land de kans heeft om 35% van het zwerfvuilprobleem aan te pakken. Dit getwijfel dwingt duizenden vrijwilligers elk jaar opnieuw dezelfde rommel op te ruimen.

Tijd voor actie vanuit de politiek
“Het feit dat de lenteschoonmaak elk jaar opnieuw nodig is, bewijst dat opruimen alleen het probleem niet oplost. We kunnen niet blijven dweilen met de kraan open terwijl blikjes en flesjes de natuur blijven vervuilen. Statiegeld werkt - en België kan niet langer achterblijven!” zegt Janine de Bart, woordvoerder van de Statiegeldalliantie. “Met statiegeld kan België net zoals andere Europese landen een enorme stap vooruit zetten. Het is simpel, effectief en broodnodig.”

EIND PERSBERICHT

Noot voor redactie, niet voor publicatie

Voor meer informatie, neem contact op met Janine de Bart, woordvoerder Statiegeldalliantie, janine@statiegeldalliantie.org of +31 (0)646548860. 

Kom in actie: Elk flesje en blikje telt tijdens de Lenteschoonmaak in Vlaanderen!

Van 22 maart tot en met 6 april is het weer zo ver - de Lenteschoonmaak in Vlaanderen!  Tijdens de Lenteschoonmaak van Mooimakers gaan jaarlijks duizenden Vlamingen de straat op om hun leefomgeving een stuk properder te maken. Bij deze opruimacties worden onder andere veel blikjes en flesjes gevonden op straat. Om het probleem van blikjes en flesjes op straat aan te duiden, roept de Statiegeldalliantie op om tijdens de Lenteschoonmaak alle flesjes en blikjes die je vindt apart te verzamelen. Gebruik hiervoor een PMD zak waarin je alleen de blikjes en flesjes verzamelt die je tegenkomt, dus gescheiden van de andere PMD-voorwerpen die je zult vinden. Zo houd je makkelijk bij hoeveel zakken met flesjes en blikjes je hebt gevonden.

Waarom statiegeld? 

Zwerfvuil is een groot probleem in België, vooral blikjes en flesjes vormen een flink aandeel. Ongeveer 40% van het zwerfvuil op straat bestaat hieruit. In andere landen heeft statiegeld bewezen effectief te zijn: daar is het aantal blikjes en flesjes op straat met meer dan 70% gedaald sinds de invoering ervan. Met statiegeld kunnen we ook in Vlaanderen een grote stap zetten naar een schonere omgeving. Deze actie helpt ons te laten zien wat voor positief effect statiegeld zou hebben op onze leefomgeving!

Hoe werkt het?

  1. Vind een opruimactie: Bezoek Mooimakers.be en vind een opruimactie in jouw buurt. Zelf een opruimactie organiseren? Hier vind je meer info. Via Mooimakers kun je ook een opruimkoffer ontlenen, waarmee je benodigdheden krijgt voor je opruimactie. Woon je in Gent? Dan kun je van 22 tot en met 30 maart mee doen aan Gruute Gentse kuis.
  2. Meld je ook aan bij de Statiegeldalliantie: Naast dat je je aanmeldt bij Mooimakers en meedoet aan een opruimactie, ontvangen wij ook graag je gegevens via dit formulier. We houden je dan op de hoogte van de actie en kunnen zo gemakkelijk alle informatie verzamelen rondom het gevonden zwerfvuil en drankverpakkingen. 
  3. Doe mee aan een opruimactie tijdens de Lenteschoonmaak: Verzamel al het zwerfvuil dat je tegenkomt. Blikjes en plastic flesjes verzamel je in een aparte PMD-zak. Let op: Alleen blikjes en plastic flesjes mogen in deze PMD-zak! Heb je ander PMD-afval (zoals plastic verpakkingen)? Gebruik daarvoor een andere PMD-zak.
  4. Deel je resultaten: Stuur het aantal gevulde zakken en foto’s door in de WhatsApp-groep of via e-mail, info@statiegeldalliantie.org. Zodra je je hebt aangemeld voor deze actie via de Statiegeldalliantie ontvang je automatisch alle informatie op een rijtje over hoe je de informatie kan delen. 
Meld je aan bij de Statiegeldalliantie!


Doe mee!
Samen kunnen we een krachtig signaal afgeven en laten zien hoe groot de impact van statiegeld zou zijn op het verminderen van zwerfvuil. Elk flesje en blikje dat je verzamelt of een foto van maakt, brengt ons dichter bij een properder Vlaanderen.

Vergeet je niet aan te melden bij de Statiegeldalliantie om mee te doen met de actie! Bij vragen of opmerkingen kun je ons altijd bereiken via info@statiegeldalliantie.org. 

Meer dan 70 organisaties roepen op tot invoering statiegeld

PERSBERICHT – 13 januari 2025

Ondanks eerdere toezeggingen om statiegeld in te voeren op drankverpakkingen, is dit nog altijd niet gebeurd. Sterker nog, de overheid blijft het onderwerp voor zich uitschuiven. Meer dan 70 organisaties roepen de Belgische politiek vandaag per brief op een effectief statiegeldsysteem in te voeren. Hiermee zou gevolg gegeven worden aan de wens van de Belgische consumenten, die in tweederde meerderheid voor invoering van statiegeld is. 


Drankverpakkingen worden in België nog altijd verkocht zonder statiegeld. Het gevolg is dat veel flessen en blikjes in de natuur en landbouw of op straat belanden. Deze verpakkingen vervuilen onze leefomgeving. Meerdere politieke partijen, zoals CD&V - de partij van de huidige minister van Omgeving Jo Brouns en Vooruit, hebben statiegeld aan hun kiezers beloofd. Zijn voorganger, Zuhal Demir (N-VA), noemde statiegeld zelfs “onvermijdelijk”. Afvalstoffen- maatschappij OVAM beloofde in het ‘Lokale Materialenplan 2023-2030’ dat in 2025 statiegeld ingevoerd zou worden. Maar anno 2025 is invoering van statiegeld nog altijd uit zicht. 

Brief 

Namens 72 organisaties, onder wie gemeenten, boeren- en consumentenorganisaties, heeft de Statiegeldalliantie politici vandaag per brief opgeroepen om werk te maken van de invoering van een effectief statiegeldsysteem. Eerdere beloften van de Belgische politiek om statiegeld in te voeren op flesjes en blikjes, moeten nu echt waargemaakt worden: “Alle elementen voor de invoering van statiegeld liggen eindelijk op tafel, maar het is nu aan uw regeringen om de daad bij het woord te voegen”, staat in de brief.

Het is niet de eerste keer dat vanuit de samenleving deze oproep aan de politiek wordt overgemaakt. Inmiddels steunt een tweederde meerderheid van de Belgische consumenten de invoering van statiegeld, zo blijkt uit een peiling van Testaankoop. Ook boerenorganisaties steunen dit, omdat landbouwdieren ziek worden of sterven door delen van flesjes en blikjes die in hun voer terecht komen.

Politiek
Het is aan de regio’s om statiegeld in te voeren. Maar de gewestelijke ministers en parlementariërs zijn vooralsnog doof gebleken voor de oproep vanuit de samenleving tot statiegeld. Zes maanden na de verkiezingen is de teleurstelling bij de Statiegeldalliantie dan ook groot. De huidige maatregelen tegen zwerfvuil werken niet, maar in de regeerakkoorden, als die er al zijn, wordt er met geen woord gerept over statiegeld. Ondertussen voeren steeds meer EU-landen statiegeld in als gevolg van nieuwe Europese regels voor verpakkingen (Single-Use Directive, verpakkingsverordening). Zo begint ook Oostenrijk hier per 2025 mee. België blijft in Europa dus achter. 

De 72 ondertekenaars roepen de politici nu op om de daad bij het woord te voegen en een einde te maken aan flesjes en blikjes in het zwerfafval: “Wij vragen daarom met aandrang, geachte politieke besluitvormers: roep deze vervuiling eindelijk een halt toe. Voer statiegeld in, nu.” 

Lees de brief

De brief is geschreven door de Statiegeldalliantie - een coalitie van meer dan 1.300 organisaties in België en Nederland die zich inzetten voor een effectief statiegeldsysteem. Deze brief is ondertekend door meer dan 70 organisaties uit heel België.

Voor vragen en interviews kunt u contact opnemen met: 

Perscontact: 
Chloé Schwizgebel, woordvoerder Statiegeldalliantie
info@statiegeldalliantie.com

+31 6 43288231

Stranden vol zwerfvuil: een dringende oproep voor statiegeld in België

Eén dag, 450 liter zwerfvuil, en 160 liter aan drankverpakkingen. Dit was de uitkomst van een opruimactie van zwerfvuil eind augustus aan de stranden van Oostende, waarbij vrijwilligers van Proper Strandlopers, City to Ocean, Fair Resource Foundation en de leden van de Statiegeldalliantie samen het afval onderzochten. Van de 450 liter afval die werd verzameld, bestond maar liefst 160 liter - 35% - uit plastic flesjes en blikjes. Deze cijfers onderstrepen de noodzaak van een statiegeldsysteem in België om zwerfvuil structureel aan te pakken. 

Elke avond bergen aan afval

Vrijwilligers van Proper Strandlopers ruimen al jaren dagelijks stranden op. Afgelopen zomer verzamelde men op een enkele dag in juli zelfs 4.000 liter afval in een gebied van slechts 500 meter. Hoewel de recente 450 liter lager lijkt, blijft de bijdrage van drankverpakkingen opvallend groot. 

Om het afval beter te analyseren, werd een zogenaamde brand audit uitgevoerd. Hieruit blijkt dat vooral drankverpakkingen een aanzienlijk aandeel hebben in het zwerfvuil. Een brand audit is een gerichte analyse waarbij afval wordt gesorteerd, gefotografeerd en in kaart gebracht. Dit geeft inzicht in de oorsprong van het afval en de merken die hierbij betrokken zijn. Hierdoor wordt duidelijk welke bedrijven het meeste bijdragen aan het zwerfvuilprobleem en kunnen deze ook gerichter worden aangesproken. 

Statiegeld als oplossing 

Uit studies blijkt dat een statiegeldsysteem niet alleen effectief is om zwerfvuil te verminderen, maar dat het specifiek een afname van 70 tot 90% van plastic flesjes en blikjes kan bewerkstelligen (bron). Tim van Proper Strandlopers onderstreept dit: “Afval is waardeloos. Het zou veel helpen moesten we er waarde aan geven zoals statiegeld. In de zomerdagen is 40 à 50 procent van het afval dat we vinden PET en blik.” 

In landen waar statiegeld wordt toegepast, wordt al jaren bewezen dat het een aanzienlijk verschil maakt in de strijd tegen zwerfvuil. Zo nam het aantal plastic flessen in het zwerfafval in Nederland af met 72% na invoering van statiegeld (bron). 

Een oproep aan de overheid: tijd voor actie

De Belgische overheid heeft nu de kans om een krachtig instrument in te zetten tegen zwerfvuil: statiegeld. De resultaten van de opruimacties en brand audits laten zien dat het probleem reëel is en dat de oplossing binnen handbereik ligt. Laat België het voortouw nemen en kiezen voor schonere stranden, parken en openbare ruimtes door statiegeld in te voeren. 

World Cleanup Day 2024 laat zien dat statiegeld nog steeds hoog nodig is in België

Afgelopen weekend vond de World Cleanup Day 2024 plaats, een internationale actie waarin duizenden vrijwilligers zich inzetten om hun omgeving properder te maken. In België werden tal van opruimacties georganiseerd, maar de hoeveelheid zwerfvuil toont aan dat er nog veel werk aan de winkel is. De Statiegeldalliantie benadrukt dat statiegeld nog steeds cruciaal is voor het verminderen van zwerfvuil in België. 

Zwerfvuil blijft groeien
Uit recente opruimacties, zoals die van River Cleanup in Brussel, blijkt dat het aandeel van plastic flessen en blikjes in het zwerfvuil zorgwekkend groot blijft. Tijdens de opruimactie in Brussel vond de Statiegeldalliantie meer dan 40 blikjes en flesjes binnen anderhalf uur, en dat door slechts een paar vrijwilligers. Eerder dit jaar was de situatie in Antwerpen vergelijkbaar: binnen anderhalf uur werden 50 drankverpakkingen verzameld. 

Aangezien dit slechts de hoeveelheid blikjes en flesjes zijn die door een paar personen zijn gevonden tijdens de cleanup, ligt het aantal drankverpakkingen dat in totaal is gevonden tijdens de opruimactie veel hoger. Zo verzamelden zo’n 400 vrijwilligers meer dan 500 kilo aan zwerfvuil tijdens de opruimactie in Brussel. Hiervan was 138.5 kilo PMD, waaronder dus drankverpakkingen. 

Deze cijfers weerspiegelen de grotere problematiek in België: ongeveer 35% van al het zwerfvuil bestaat uit plastic flessen en blikjes. Dit is niet alleen slecht voor de natuur, het is ook schadelijk voor de volksgezondheid en biodiversiteit (zoals voor koeien, vissen en vogels). Gemeenten zijn jaarlijks miljoenen euro’s kwijt aan het opruimen van dit zwerfvuil. Een deel van deze kosten kan eenvoudig worden bespaard door een bewezen effectief systeem in te voeren: statiegeld. 

Buurlanden laten zien dat statiegeld werkt
In tegenstelling tot België, plukken andere Europese landen wel de vruchten van een statiegeldsysteem. Zo ook Nederland, waar sinds de invoering van statiegeld op plastic flesjes en blikjes een significante daling van deze drankverpakkingen in het zwerfvuil is waargenomen. Zo vond Dirk Groot, de Zwerfinator, 79% minder flesjes en blikjes in het zwerfvuil sinds de invoering van statiegeld (bron).

Oproep tot actie
De resultaten van de opruimactie spreken voor zich: zonder statiegeld blijven de straten van België vervuild met plastic flessen en blikjes. World Cleanup Day benadrukt elk jaar opnieuw de noodzaak van structurele veranderingen om onze omgeving proper te houden. 

Als we écht willen dat World Cleanup Day in de toekomst niet meer nodig is, dan moeten we nu actie ondernemen. België kan niet langer achterblijven. Het is tijd om statiegeld in te voeren en onze straten en natuur voorgoed schoon te maken.