België heeft alle kaarten in handen voor het beste statiegeldsysteem

Met de ervaring van de Nederlandse buren en van andere buurlanden heeft België alle troeven in handen om vanaf de lancering in 2025 het meest succesvolle statiegeldsysteem van Europa in te voeren.

zaterdag 1 april wordt, na 20 jaar strijd, blikjes eindelijk onderdeel van het Nederlandse statiegeldsysteem. Een geweldig resultaat dankzij de sterke steun van de vele gemeenten, organisaties bedrijven en politieke partijen. We zijn er trots op dat deze overwinning ook te danken is aan alle 1.300 Nederlandse en Belgische partners van de Statiegeldalliantie,, die meededen met campagnes en acties.

De overwinning van een verenigde alliantie

In Nederland nam staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) nam in februari 2021 het besluit tot statiegeld op blikjes.. De uitbreiding van het systeem naar blikjes ging op 31 december zou beginnen. Maar de industrie stelde ze eenzijdig 3 maanden uit uit,. Het statiegeld op blik gaat zaterdag 1 april eindelijk van start. Het Nederlandse systeem is dan afgestemd op de meeste andere Europese systemen waarin ook metalen verpakkingen zijn opgenomen.

Dit is een geweldige prestatie die grotendeels is ondersteund door de vele acties en de steun van de meer dan 1.300 partners van de Alliantie, zowel in Nederland als in België. In België staan meer dan de helft van de Belgische gemeenten, alsook organisatiesen bedrijven achter de vlag van de Statiegeldalliantie. De Yes We Can-campagne die we lanceerden voor de invoering van statiegeld in beide landen, kreeg veel bijval. Dit hielp zeker mee aan het Nederlandse besluit om statiegeld op blikjes in te voeren.

Het is wel belangrijk te onthouden dat de weg naar een alomvattend systeem in Nederland niet gemakkelijk is geweest. Het Nederlandse systeem moet ook nog worden verbeterd om een van de best presterende statiegeldsystemen te worden en alle milieuvoordelen te plukken die een dergelijk systeem kan opleveren.

Lessen uit de Nederlandse ervaring

Bepaalde gebreken in het ontwerp en de uitvoering van het Nederlandse systeem voor kleine plastic flessen hebben gevolgen voor de doeltreffendheid. Nederland constateert een aanzienlijke maar niet optimale afname van die flessen in het zwerfafval. Deze belemmeringen zullen naar verwachting ook gevolgen hebben voor de doeltreffendheid van het statiegeld op blikjes.

Het goede nieuws is dat België bij de invoering van zijn statiegeldsysteem voor alle plastic flessen en blikjes kan leren van de ervaringen van zijn buren. Zo kan het in 2025 een effectief systeem invoeren. Hieronder volgen enkele lessen die uit het Nederlandse systeem kunnen worden getrokken.

Zet een terugnameplicht in de statiegeldwetgeving. Er is geen terugnameplicht in de Nederlandse statiegeldwetgeving, wat wel gebruikelijk is in alle best presterende Europese statiegeldsystemen. Bij gebrek aan een dergelijke verplichting heeft de industrie veel tijd verspild met hun eigen experimentele plan om de blikjes in te zamelen met machines buiten de supermarkt. Daarmee probeerden zij een alternatief voor het bekende Return-to-Retail-model af te dwingen,. Toen dit plan geen resultaat opleverde, stelde de industrie eenzijdig de uitbreiding van statiegeld op blikjes met drie maanden uit.

Het gebrek aan terugnameplicht leidt er ook toe dat consumenten in bioscopen of tankstations hun geld niet terug krijgen. Dat maakt het systeem minder handig . Een eenvoudige oplossing voor dit euvel is het opnemen van deze "terugnameplicht" in de statiegeldwetgeving, die ervoor zorgt dat alle verkooppunten statiegeldverpakkingen terugnemen en het statiegeld aan de consument teruggeven. Deze verplichting kan uiteraard worden aangevuld met een vrijstelling voor kleinere detailhandelszaken. Het is essentieel dat consumenten hun geld op alle verkooppunten kunnen terugkrijgen, omdat dit hun positieve gedrag stimuleert.

Voer vanaf het begin een volledig systeem in voor flessen én blikjes. De sequentiële aanpak van de invoering van het systeem in Nederland - eerst op kleine plastic flessen en vervolgens op blikjes - bleek onnodig complex en zette de deur open voor tal van implementatieproblemen. Bovendien beperkt een ruimer toepassingsgebied van de opgenomen verpakkingen ook het risico dat producenten overschakelen op alternatief materiaal om geen statiegeld te hoeven betalen.

Zorg voor een hoog genoeg statiegeldbedrag. Een hoog genoeg statiegeldbedrag geeft een sterk signaal af aan consumenten, helpt hen nieuw gedrag aan te nemen en moedigt hen aan de verpakking terug te brengen om hun geld terug te krijgen (Eunomia, 2012). De verpakking heeft namelijk nog waarde waardoor deze niet in het zwerfafval terechtkomt. Nederland heeft gekozen voor een statiegeldbedrag van 15 cent voor kleine plastic flesjes en blikjes, wat lager is dan het bestaande bedrag voor grote flessen (25 cent). Aangezien het precies die kleinere verpakkingen zijn, die meer "on-the-go" worden geconsumeerd, en die meestal in het zwerfvuil terechtkomen, moet de consument een effectieve financiële prikkel krijgen om ze terug te brengen. In Duitsland zit er 25 eurocent op alle drankverpakkingen en wordt 98% teruggebracht.

Die lessen komen overeen met de essentiële kenmerken van een goed statiegeldsysteem dat wij ondersteunen.

Het Belgische systeem opzetten voor succes

Met de ervaring van de Nederlandse buren en van andere buurlanden heeft België alle troeven in handen om vanaf de lancering in 2025 het meest succesvolle statiegeldsysteem van Europa in te voeren. Het zal dan eindelijk het probleem van verpakkingen in het zwerfafval serieus aanpakken en toewerken naar een echte circulaire economie, door hoogwaardige recycling mogelijk te maken en de deur open te zetten voor hergebruiksystemen. Statiegeld in België, Yes We Can!

De Statiegeldalliantie viert statiegeld op blikjes en blikt terug op unieke samenwerking

Vanaf zaterdag 1 april zit er in Nederland ook statiegeld op blikjes! De Statiegeldalliantie viert feest en is dankbaar dat zij, door samen met haar 1.300 zeer diverse partners de handen ineen te slaan, heeft bijgedragen aan deze tweede overwinning voor het milieu. Met trots blikt zij terug op dit succes en deze unieke samenwerking, en ze spoort de regering aan om ervoor te zorgen dat het statiegeldsysteem optimaal gaat werken.

De Statiegeldalliantie, stem van de maatschappij

De Nederlands-Belgische Statiegeldalliantie pleit al sinds november 2017 voor de invoering van statiegeld op blikjes en alle plastic flessen, zowel in Nederland als in België. Bij de start telde de alliantie 21 leden. Dit aantal groeide snel en spectaculair uit tot meer dan 1.300 bedrijven, organisaties en lokale overheden.

Via de Statiegeldalliantie werd de maatschappelijke roep om statiegeld gebundeld, en kreeg deze eindelijk een gezicht en een stem. De alliantie werd al gauw een officiële speler in het Nederlandse statiegelddebat. Tweede Kamerleden verwezen in debatten vaak naar de Statiegeldalliantie om tegenwicht te bieden aan de lobby van de industrie, die statiegeld op flesjes en blikjes er liever niet zag komen.

Naast enkele grote namen, waaronder de Consumentenbond, LTO, ASN Bank en Ekoplaza, en het grote aantal Nederlandse gemeenten (98%), droeg ook de diversiteit van de leden enorm bij aan het gewicht van de alliantie (zie box 1). Statiegeld had zich tot dan toe gekenmerkt als een dossier van verdeeldheid, maar in de alliantie zorgde het juist voor vereniging en bracht het een unieke mix van partijen samen. Dat er zowel milieuorganisaties als boeren zijn aangesloten, wordt door velen als een unicum gezien.

Box 1 - Een greep uit de partners van de Statiegeldalliantie

Gemeenten, provincies, waterschappen, waterbedrijven, omgevings- en reinigingsdiensten, poppodia, religieuze groepen, duurzame banken, boerderijen, vakbonden, psychologen, coaches, duurzame webshops en winkels, (buiten)sportverenigingen, festivalorganisatoren, reclame- en communicatiebureaus, architecten, juristen en advocaten, hypotheekadviseurs, bosbeheer, vlinder- en bijenstichtingen, dierenparken, campings, politieke jongerenpartijen, energiecoöperaties, rotary clubs, stichtingen voor dierenbescherming, reizigersverenigingen, kledingbedrijven, financieel adviseurs, zwerfafvalrapers, kruidenieren, tandartspraktijken, toneelspelers, designers, tuinontwerpers, verzekeringsadviseurs, verpakkingsvrije winkels, recyclers, fysiotherapeuten, consumentenorganisaties, hogescholen en universiteiten, goede doelen, schoonmaakservices, muzikanten, milieucentra, musea, mensenrechtenorganisaties, kookstudio’s, ingenieurs, landgoederen, kleuterscholen, kinderopvang, IT-bedrijven, milieuorganisaties, boeren federaties, en nog vele anderen.

In actie voor de blikjes met Statiegeld, Yes We Can!

In november 2020, 3 jaar na haar oprichting, wordt de alliantie meer dan een platform van steun voor statiegeld: de leden schieten in actie voor statiegeld op blikjes. Het besluit voor statiegeld op flesjes is in april 2020 al gevallen, maar het besluit voor de blikjes wordt over de verkiezingen heen getild, waardoor de nieuwe regering hierover zal beslissen. De Statiegeldalliantie start haar campagne “Statiegeld, Yes We Can!”. De deelnemende bedrijven, organisaties en gemeenten moedigen met kleurrijke posters toenmalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) aan om nog zelf deze regeerperiode te besluiten voor statiegeld op blikjes. Ook kamerleden Cem Laçin (SP), Carla Dik-Faber (ChristenUnie) en zelfs Maurits von Martels (CDA) doen mee en juichen Van Veldhoven in video’s toe om zelf de knoop door te hakken, wat dan ook gebeurde. Op 30 juni 2021 vierde Van Veldhoven samen met de Statiegeldalliantie de start van statiegeld op flesjes en het besluit voor de blikjes op het strand in Scheveningen (zie afbeelding). Statiegeld, Yes We Did It!

Inzameling via de supermarkt, graag!

Later zal ook de input van verschillende alliantiepartners, zoals gemeenten, reinigingsdiensten, Zwerfinator, Natuur & Milieu, Recycling Netwerk Benelux en de Consumentenbond, er aan bijdragen dat consumenten hun blikjes straks gewoon bij de supermarkten in kunnen leveren, net zoals alle andere statiegeldverpakkingen. Het bedrijfsleven stelde eerder voor om mensen alleen voor de blikjes te laten omlopen naar een statiegeldmachines ergens in de open lucht, maar trok dit consumentonvriendelijke plan onder maatschappelijke en politieke druk weer in. Ook supermarkt Ekoplaza, met haar aankondiging dat zij blikjes wél in zal nemen in haar winkels, speelt hier een grote rol in.

Niet langer David versus Goliath

Samen met zo ontzettend veel anderen, heeft de Statiegeldalliantie eraan bijgedragen dat er vanaf zaterdag statiegeld op blikjes zit. Lang voelde het op het statiegelddossier als David versus Goliath: enkele uitgesproken voorstanders deden hun best, maar moesten opboksen tegen het machtige en rijke bedrijfsleven. Maar de ervaring op het statiegelddossier laat nu zien dat wanneer de maatschappij de handen ineen slaat en van zich laat horen, hiermee echt een verschil kan worden gemaakt. We merken dat dit hoop geeft aan een ieder die werkt aan beter milieubeleid, en zelfs andere maatschappelijke onderwerpen.

De regering is nu aan zet

De grote en langverwachte overwinning is binnen, op flesjes en vanaf zaterdag ook eindelijk op blikjes. Nu is het aan de regering om ervoor te zorgen dat het systeem optimaal wordt ingericht, zodat de belofte van statiegeld kan worden waargemaakt en het even succesvol wordt als in andere landen. Want dat is nu nog niet het geval. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat consumenten overal waar ze een flesje of blikje kopen en er statiegeld voor betalen, ook weer hun geld terug kunnen krijgen, dat er een beter statiegeldbedrag komt en dat statiegeldontwijking door het bedrijfsleven wordt voorkomen.

Boeren, consumenten en gemeenten: ‘Ga voor het beste statiegeldsysteem in de wereld’

Onder het motto “Statiegeld, Yes We Can!” pleiten tientallen bedrijven, gemeenten en organisaties er vandaag voor dat de Belgische milieuministers Zuhal Demir, Céline Tellier, en Alain Maron het beste statiegeldsysteem in de wereld designen.

“Om de strijd tegen het zwerfvuil te winnen, moeten de consumenten zeker hun statiegeld kunnen terugkrijgen in de supermarkten en verkooppunten. Dit geld-terug-recht bij het binnenbrengen van lege blikjes en flessen in de winkels moet in de statiegelddecreten verankerd zijn’, zegt de Statiegeldalliantie.

Statiegeld in Nederland en België

De Statiegeldalliantie roept sinds 2017 de Nederlandse en Belgische regeringen op om statiegeld in te voeren op blikjes en plastic flessen. De campagne kende een eerste succes in Nederland toen de regering statiegeld invoerde op plastic flesjes in juli 2021. De Nederlandse blikjes krijgen statiegeld in april 2023. Het aantal partners van de Statiegeldalliantie groeide intussen spectaculair tot 1.300 gemeenten, bedrijven en organisaties.

In België werkt Waals milieuminister Céline Tellier (Ecolo) sinds begin dit jaar aan de concrete invoering van statiegeld. In Vlaanderen toonde de zwerfvuilmeting van OVAM dat de strijd tegen blikjes en flesjes in het zwerfvuil de voorbije jaren mislukt is: slechts de helft van de doelstelling van de Vlaamse regering werd gehaald. De Vlaamse milieuminister Zuhal Demir (N-VA) verklaarde daarom dat statiegeld “onvermijdelijk” en “onafwendbaar” is. Ze kondigde aan dat ze een beslissing wil voor het jaareinde.

De campagne Statiegeld, Yes We Can!

Met de Statiegeld, Yes We Can! campagne moedigen de partners van de Statiegeldalliantie de ministers aan om het beste statiegeldsysteem ter wereld te maken. Daarbij kan België de beste elementen van de bestaande buitenlandse systemen overnemen. De succesvolste statiegeldsystemen hebben 5 cruciale kenmerken:

1. Het geld-terug-recht zorgt ervoor dat consumenten hun geld terugkrijgen bij alle verkooppunten en supermarkten. Daarom moet er een innameplicht voor de supermarkten en verkooppunten van blikjes en flessen in de wetgeving staan

2. Statiegeld op alle blikjes en plastic flessen tot en met 3 liter. Het systeem is het duidelijkst voor consumenten als er geen uitzonderingen op basis van inhoud van de verpakking worden gemaakt

3. Transparantie van het statiegeldsysteem en betrokkenheid van stakeholders uit de samenleving

4. Een hoog genoeg statiegeldbedrag van minimaal 20 eurocent per verpakking helpt het meest om blikjes en flessen uit de natuur te houden. Hetzelfde bedrag is nodig voor kleine verpakkingen, want ze zijn uiteindelijk het meest voorkomende type drankverpakking in het zwerfvuil

5. Opstap naar hergebruik. De Europese Commissie stelde vorige maand in haar nieuw voorstel van Verpakkingsverordening scherpere eisen voor meer hergebruik van drankverpakkingen. Om naar meer hergebruik van drankverpakkingen te gaan, zijn sowieso eerst statiegeldsystemen nodig om de verpakkingen netjes en gescheiden van ander afval, terug te krijgen in de verkooppunten.

De Statiegeldalliantie besluit: 'Wij pleiten er bij de milieuministers voor dat ze bij het designen van het Belgisch statiegeldsysteem deze 5 succesfactoren opnemen. Zodat ons Belgisch statiegeld maximaal doeltreffend wordt in de strijd tegen blikjes en plastic flessen in het zwerfvuil'.

Statiegeld nu onafwendbaar

De Statiegeldalliantie is verheugd dat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) op basis van de nieuwe zwerfvuilcijfers van Ovam bevestigt dat statiegeld op blikjes en PET-flessen ‘onafwendbaar’ is.

In 2021 moest er nog meer dan 18 miljoen kilo zwerfvuil opgeruimd worden in Vlaanderen, blijkt uit de Ovam-cijfers. De industrie is er dus niet in geslaagd om de daling van 20 procent te realiseren zoals vastgelegd in het Uitvoeringsplan Huishoudelijk en Gelijkaardig Bedrijfsafval 2016-2022, het Verpakkingenakkoord van 2018 en het Regeerakkoord van de Vlaamse Regering 2019-2024.

‘Van in het begin van haar ambtstermijn heeft minister Demir de industrie gewaarschuwd. Nu trekt ze de logische conclusie uit de slechte zwerfvuilcijfers en gaat ze over tot actie. Nadat het bedrijfsleven jaren de tijd kreeg om het zwerfafval op andere manieren te laten dalen, is het nu tijd voor statiegeld, het systeem dat al jaren succesvol is in Duitsland, Nederland en tientallen andere landen', reageert de Statiegeldalliantie.

In Vlaanderen bestaat meer dan een derde van het volume zwerfvuil uit plastic flessen en blikjes. Statiegeld kan het aantal flessen en blikjes in het zwerfvuil met 70 tot 90 procent verminderen. Een jaar na de invoering van statiegeld op flesjes in Nederland ligt er 76 procent minder in de natuur. Statiegeld leidt dus heel snel tot positief resultaat. Precies daarom voeren meer en meer Europese landen statiegeld in. Om statiegeld succesvol te maken, moet het zo eenvoudig mogelijk zijn voor klanten, met inzamelpunten in alle verkooppunten zoals nu gebeurt met glazen flesjes.

Minister Demir legt de invoering van statiegeld op de tafel van de Vlaamse regering. Coalitiepartner CD&V en ook de oppositiepartijen Vooruit en Groen zijn al langer voorstanders van statiegeld. Demir nam ook contact op met haar Waalse en Brusselse collega’s, Céline Tellier en Alain Maron (beiden Ecolo) voor statiegeld in heel België. Zowel het Waalse als het Brusselse regeerakkoord voorzien de invoering van statiegeld in deze legislatuur. De milieucommissie van het Waals parlement hield maandenlang hoorzittingen en deed een werkbezoek aan het Nederlandse statiegeldsysteem. In het Waals parlement ontstaat er een consensus over de grenzen van meerderheid en oppositie.

De Statiegeldalliantie besluit: ‘We moedigen de gewestregeringen aan om nog dit jaar de invoering van statiegeld te beslissen zoals minister Demir voorstelt. Nu is het zaak om een klantvriendelijk statiegeldsysteem op te zetten waarmee de mensen makkelijk hun flesjes en blikjes kunnen inleveren in de supermarkten en andere verkooppunten. Met stevige statiegelddecreten en een samenwerkingsakkoord kunnen we het zwerfvuil een flinke slag toebrengen’.

214 Vlaamse en 129 Waalse gemeenten zijn partner van de Statiegeldalliantie. Samen met organisaties van boeren en consumenten, bedrijven en zelfs banken vraagt de alliantie sinds 2017 dat de gewestregeringen snel statiegeld invoeren op de drankverpakkingen. Recent werden de gemeenten Zaventem en Lier nog partner van de alliantie. Acht op de tien Vlamingen zijn volgens opiniepeilingen voorstander van statiegeld.

Perscontact

Tom Zoete | Woordvoerder Statiegeldalliantie | tom.zoete@recyclingnetwerk.org | +32 497 04 27 96 | www.statiegeldalliantie.org

“Goede beslissing van minister Demir om zwerfvuil aan te pakken met statiegeld"

De Statiegeldalliantie heeft lof voor de beslissing van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) om het zwerfvuilprobleem aan te pakken met statiegeld. “Statiegeld is inderdaad onvermijdelijk. Decennia van sensibilisering, sancties en beloningsprojecten hebben immers niet het gewenste resultaat van een proper Vlaanderen geleverd. Actie is nodig. Met statiegeld kan Vlaanderen net als de noordelijke Europese landen het aantal blikjes en flesjes in de natuur sterk terugdringen”.

Dat zegt de Statiegeldalliantie in reactie op het interview van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) dinsdagavond in het programma De tafel van vier.

“Dit is sowieso positief nieuws. Statiegeld is een solide systeem dat al decennialang is uitgetest in de praktijk. Duitsland kent het al twee decennia. Nederland voerde in juli vorig jaar statiegeld op kleine flessen in. De eerste resultaten in Nederland zijn heel positief”, aldus de Statiegeldalliantie.

De strijd tegen het zwerfvuil is inderdaad de belangrijkste reden om statiegeld in te voeren. De Vlaamse regering besliste in 2016 dat het zwerfafval in 2022 ten opzichte van het meetjaar 2013 met 20 procent gedaald moest zijn. Later paste de Vlaamse overheid het referentiejaar aan van 2013 naar 2015. Er werd ingezet op sensibiliseringscampagnes, op meer handhaving en op het beloningsproject The Click van Fost Plus. De resultaten bleven echter uit. Het zwerfvuil steeg met 14 procent: naar maar liefst 22.641 ton zwerfvuil, blijkt uit het OVAM-rapport met metingen 2019 en gepubliceerd in 2020. Binnenkort komt OVAM met de zwerfvuilcijfers voor 2021.

“We moedigen de Vlaamse regering aan om de best practices van de Noorse en Duitse statiegeldsystemen over te nemen. Deze landen halen zeer hoge inzamelcijfers tegen een lage systeemkost”, zegt de Statiegeldalliantie. In Duitsland is dankzij statiegeld de aanwezigheid van blikjes in het zwerfvuil gekelderd naar slechts 0,03% van het zwerfvuil. Het gebruiksgemak in Noorwegen en Duitsland is de belangrijkste succesfactor voor het statiegeldsysteem. Het statiegeldsysteem dat al bestaat in België, voor sommige hervulbare glazen flessen zoals bij bier, werkt goed en kan de solide basis vormen voor uitbreiding naar blikjes en plastic flessen.

“De tijd van proefprojecten is voorbij”, zegt de Statiegeldalliantie: “Het is nu belangrijk dat de Vlaamse regering in de komende weken samen met consumentenorganisaties, milieuorganisaties, steden, gemeenten en het bedrijfsleven bepaalt hoe het systeem het beste en zo snel mogelijk wordt opgezet”.

De Statiegeldalliantie / Alliance pour la Consigne roept ook de Waalse milieuminister Céline Tellier (Ecolo) en Brusselse milieuminister Alain Maron (Ecolo) op om de afspraken over statiegeld in de Waalse en Brusselse regeerakkoorden uit te voeren zodat uiterlijk in 2025 een effectief statiegeldsysteem in heel België zorgt voor een schonere leefomgeving.

De Statiegeldalliantie vertegenwoordigt 1250 Belgische en Nederlandse partners, waaronder 212 Vlaamse steden en gemeenten en honderden organisaties en bedrijven. Sinds 2017 vraagt ze aan de Nederlandse en Belgische regeringen om snel statiegeld in te voeren om zo het aantal plastic flessen en blikjes in het zwerfvuil drastisch en snel te verminderen. De Nederlandse regering ging in op die vraag met het statiegeld op plastic flesjes per juli 2021 en op blikjes per 1 januari 2023.

Een grote meerderheid van de Vlamingen is voorstander van de invoering van statiegeld. 74 procent in de peiling van Test-Aankoop en 9 op 10 Limburgers in de peiling van Het Belang van Limburg. De peiling van GfK toonde dat er bij elke politieke partij een meerderheid van de kiezers voorstander is.

Statiegeldalliantie: positief dat Vlaamse regering binnenkort beslist over statiegeld

De Statiegeldalliantie reageert voorzichtig positief op de aankondiging dat de Vlaamse regering nog dit jaar beslist over de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flessen.

“Wij beslissen nog dit jaar of er een vorm van statiegeld wordt ingevoerd”, zegt Andy Pieters, kabinetschef van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), in de Gazet van Antwerpen vandaag: “Dat doen we op basis van verschillende cijfers over zwerfvuil die ons in de komende weken worden toegestuurd.”

De strijd tegen het zwerfvuil is inderdaad de belangrijkste reden om statiegeld in te voeren. De Vlaamse regering besliste in 2016 dat het zwerfafval in 2022 ten opzichte van het meetjaar 2013 met 20 procent gedaald moest zijn. Later paste de Vlaamse overheid het referentiejaar aan van 2013 naar 2015. Er werd ingezet op sensibiliseringscampagnes, op meer handhaving en op beloningsprojecten zoals The Click. Het OVAM-rapport met metingen 2019 en gepubliceerd in 2020 toonde een stijging met 14 procent, naar maar liefst 22.641 ton zwerfvuil.

We moedigen de Vlaamse regering aan om de best practices van de Duitse en Nederlandse statiegeldsystemen over te nemen. In Duitsland bestaat statiegeld al twee decennia. Nederland startte met statiegeld op plastic flesjes op 1 juli 2021. De eerste resultaten zijn heel positief. Binnenkort komt Rijkswaterstaat met het effect op zwerfvuil na een jaar statiegeld.

Het gebruiksgemak is de belangrijkste succesfactor voor statiegeld. Het statiegeldsysteem dat al bestaat in België, voor sommige hervulbare glazen flessen zoals bij bier, werkt goed en kan de solide basis vormen voor uitbreiding naar blikjes en plastic flessen.

De Statiegeldalliantie

De Statiegeldalliantie vertegenwoordigt 1250 Belgische en Nederlandse partners, waaronder 212 Vlaamse steden en gemeenten en honderden organisaties en bedrijven. Sinds 2017 vraagt ze aan de Nederlandse en Belgische regeringen om snel statiegeld in te voeren om zo het zwerfvuil een halt toe te roepen. De Nederlandse regering ging in op die vraag, met het statiegeld op plastic flesjes per 1 juli 2021 en op blikjes per 1 januari 2023.

Actualiteit

In de voorbije weken toonde het pilootproject van Bredense burgemeester Steve Vandenberghe (Vooruit) aan dat statiegeld zorgt voor stranden vrij van blikjes en plastic flesjes. Ook de burgemeester van Oostende Bart Tommelein (Open VLD), burgemeester van Schelle Rob Mennes (CD&V) en de Antwerpse schepen Els van Doesburg (N-VA) riepen de Vlaamse regering recent op om de invoering van statiegeld ernstig te bekijken.

Peilingen

Een grote meerderheid van de Vlamingen is voorstander van de invoering van statiegeld. 74 procent in de peiling van Test-Aankoop en 9 op 10 Limburgers in de peiling van het Belang van Limburg. De peiling van GfK toonde dat er bij elke politieke partij een meerderheid van de kiezers voorstander is.

Het is tenslotte belangrijk dat alle maatschappelijke geledingen gehoord worden in het beleidsvormingsproces. Statiegeld is een belangrijk dossier voor milieuorganisaties, steden en gemeenten, consumentenorganisaties en ook de boerenorganisaties.

Meerderheid Belgische gemeenten roept op tot statiegeld

De Statiegeldalliantie is de voorbije maanden sterk gegroeid in Wallonië. Nu zijn er al 101 Waalse steden en gemeenten aangesloten bij de alliantie die aan de gewestregeringen vraagt om binnenkort statiegeld op blikjes en plastic flessen in te voeren. Samen met drie Brusselse en 203 Vlaamse en gemeenten komt het totaal op 307, dus 53 % van de 581 gemeenten in België.

De oproep aan de Vlaamse, Brussels en Waalse regering komt uit alle geledingen van de Belgische samenleving. Naast de 307 steden en gemeenten zijn er honderden organisaties waaronder Test-Aankoop, het Algemeen Boerensyndicaat, het bedrijf Ecover, de Brusselse kajakkers van Canal it Up, vrouwenorganisatie Ferm, Bond Beter Leefmilieu, de Waalse boeren van Fugea, milieuorganisatie Inter-Environnement Wallonie die ook vragen dat statiegeld worden ingevoerd.

Elke week sluiten nieuwe gemeenten zich bij de alliantie aan. In dit stadium zijn de grootste Waalse steden in de alliantie Mons, Colfontaine, Boussu, Comines-Warneton, Soumagne, Dour en Ciney. Gemeenten met coalities van alle politieke kleuren sluiten zich bij het project aan, ongeacht of het gaat om burgemeesters van PS, MR, Ecolo, CDH of gemengde lijsten. De moties in de Waalse gemeenteraden werden vaak unaniem aangenomen.

Ook de Union des Villes et Communes Wallonnes (UVCW, tegenhanger van de VVSG) heeft de minister van Milieu, Céline Tellier (Ecolo) opgeroepen om voor statiegeld te gaan, in een uitvoerig advies op 25 juni 2021.

Zowat de hele Waalse milieubeweging en vrijwel alle boerenorganisaties ondertekenden vorig jaar al een open brief in Le Soir. Régine Florent verzamelde voldoende handtekeningen om het Waalse parlement te mogen toespreken over statiegeld. De Brusselse kajakkers van Canal It Up zijn bezig met handtekeningen te verzamelen voor speeches in het Brussels en het Vlaams parlement. De internationaal bekende klimaatwetenschapper professor Jean-Pascal van Ypersele riep de Belgische ministers op om statiegeld in te voeren .

"De start van het statiegeld op kleine flesjes in Nederland op 1 juli doet in België het debat heropleven. De Waalse en Brusselse regering hebben twee jaar geleden in hun regeerakkoorden de mogelijkheid van statiegeld ingeschreven. Wij hopen dat alle gewestregeringen snel positief op onze oproep reageren en het proces starten om statiegeld in wetgeving vast te leggen. Onze straten zullen schoner zijn, ons platteland zal schoner zijn, het vee zal veiliger zijn en we zullen besparen op de inzamelingskosten. Statiegeld op flessen en blikjes, Yes We Can!", besluit de Alliantie bij het overschrijden van de symbolische drempel van 100 Waalse gemeenten en de helft van alle Belgische gemeenten.

Perscontact: Tom Zoete, woordvoerder van de Statiegeldalliantie | tom.zoete@recyclingnetwerk.org | +32 497 04 27 96 | Web: alliance-consigne.org | Twitter: @allezconsigne

Kaart van gemeenten : https://www.google.com/maps/d/u/2/embed?mid=1VzTzAMXfoBYQeT-kiyEpM_LJCbp816of

Gemeenten vragen om statiegeld op plastic flessen en blikjes in België

Statiegeld in Nederland, yes we did it! Statiegeld in België, yes we can!

Vandaag start in Nederland het statiegeld op kleine plastic flesjes. “Gisteren gaf een vrolijke Nederlandse staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) samen met ons het startschot op het strand van Scheveningen. Vandaag vragen talrijke Belgische organisaties hier dat de Vlaamse, Brusselse en Waalse regering het Nederlandse voorbeeld volgen”. Dat zegt de Statiegeldalliantie donderdagvoormiddag in Antwerpen.

De voorstanders van statiegeld die spraken op het event kwamen uit alle hoeken van de samenleving. CD&V-voorzitter Joachim Coens, Eric Claeys van het Algemeen Boerensyndicaat ABS, Groen-voorzitster Meyrem Almaci, Global innovation manager Tom Domen van het bedrijf Ecover, de Brusselse kajakker Pieter Elsen van Canal it Up, Monique De Dobbeleer van vrouwenorganisatie Ferm, Tycho van Hauwaert van Bond Beter Leefmilieu, Marloes Heebing van de Nederlandse zwerfafvalrapers van GoClean de Liemers en Régine Florent, die eerder met de Waalse boeren van Fugea het Waals parlement opriep om statiegeld in te voeren.

De Statiegeldalliantie: “De Nederlanders krijgen vanaf nu een mooiere en schonere leefomgeving, dankzij het statiegeld dat vandaag ingaat op plastic flesjes en volgend jaar op blikjes. De vervuiling en de kosten van de gemeenten zullen sterk dalen. De risico’s voor dieren worden kleiner. Dit is dus een grote overwinning voor iedereen die hiervoor gevochten heeft.” De Statiegeldalliantie en haar meer dan 1.100 partners voeren sinds 2017 campagne voor statiegeld in België én Nederland, onder de vlag “Statiegeld, Yes We Can”.

“De positieve impact op de Nederlandse leefomgeving zal historisch zijn. Momenteel belanden er elk jaar circa 200 miljoen flesjes en blikjes in het milieu. Dus elke dag 4 vuilniswagens vol flesjes en 5 vuilniswagens vol blikjes in de natuur. Statiegeld reduceert het aantal flesjes en blikjes in het milieu met 70 tot 90 procent. Wanneer ook de tweede fase met blikjes start, zullen ook de Nederlandse koeien minder risico lopen op kwetsuren door stukjes van blik”, benadrukt de alliantie. In Duitsland zijn blikjes vandaag slechts 0,03 procent van het zwerfafval. De Duitse regering besliste op 20 januari om het Duitse statiegeldsysteem uit te breiden met de drankverpakkingen van sappen, wijn en zuivel.

“De Statiegeldalliantie is een unieke samenwerking van meer dan 1.100 Nederlandse en Belgische gemeenten, verenigingen en bedrijven. Nu het statiegeld op plastic flesjes in Nederland van start gaat, wordt het contrast met België, waar het zwerfvuil sterk toeneemt, steeds groter. We vragen daarom met aandrang dat de Belgische gewestregeringen snel het Nederlandse voorbeeld volgen. Statiegeld, in Nederland we did it. En voor België: statiegeld, yes we can!”, besluit de Belgische-Nederlandse Statiegeldalliantie.

Gerelateerde artikels

Het Laatste Nieuws, Statiegeldalliantie wil dat België Nederlands voorbeeld volgt, 1 juli 2021

MSN, Statiegeldalliantie viert feest vandaag, 1 juli 2021

AD, Vanaf 1 juli ook statiegeld op kleine plastic flesjes, 30 juni 2021

Test Aankoop, Test Aankoop pleit voor statiegeld op blik en petflesjes

Distrifood, Innocent wil statiegeld op eigen smoothieflessen, 1 juli 2021

Telegraaf, Pakketjes duurder, wegwerpplastic verboden en rookruimtes dicht: dit verandert er vanaf 1 juli, 1 juli 2021

RTV Drenthe, Stelling: Fijn dat er statiegeld zit op kleine flesjes

Hart van Nederland, Kleine flesjes kunnen vanaf vandaag ook ingeleverd worden, maar welke precies en waar?

NOS, Minimumloon omhoog, huur bevroren, statiegeld op flesjes: dit gaat veranderen per 1 juli, 27 juni 2021

EenVandaag, Vanaf nu ook statiegeld op kleine plastic flessen, 1 juli 2021

BN De Stem, Sportclubs profiteren van statiegeld op plastic flesjes, nieuwe manier van doneren

Deposit refunds for plastic bottles: "In the Netherlands, yes we did! In Belgium, Yes We Can!

"Today we celebrate the start of deposits on small plastic bottles in the Netherlands. Pollution and the costs of the municipalities will fall sharply. The Dutch will have a nicer and cleaner environment. This is a great victory for everyone who has fought for this" says the Statiegeldalliantie Wednesday morning on the beach of Scheveningen.

The Statiegeldalliantie (Deposit Refund Alliance) is an alliance of more than 1.100 Dutch and Belgian municipalities, companies and citizens organisations who demand for deposit refund systems in both the Netherlands and Belgium.

Thursday, July 1 starts the deposit on small plastic bottles in the Netherlands. The Statiegeldalliantie and its more than 1,100 partners campaigned for this since 2017, under the banner "Statiegeld, Yes We Can". "We are very pleased that the first phase of the Dutch deposit expansion is now finally starting with the deposit on plastic bottles".

State Secretary for Infrastructure and Water Management Stientje van Veldhoven (picture) decided on deposits on bottles in April 2020 and on cans in February 2021. The deposit on cans will take effect on 31 December 2022.

The positive impact on the Dutch environment will be historic. Currently, around 200 million bottles and cans end up in the environment every year. So every day 4 rubbish trucks full of bottles and 5 rubbish trucks full of cans in nature. A deposit reduces the number of bottles and cans in the environment by 70 to 90 per cent.

"When the second phase of the deposit on cans starts, cows will also be less at risk of being hurt by pieces of tin," the alliance emphasises. In Germany today, cans account for only 0.03 per cent of litter. The German government decided on 20 January to extend the German deposit system to drinks containers for juices, wine and dairy products.

The alliance, together with its partners, is also doing an event in the port of Antwerp on 1 July. "The Alliance is a unique cooperation of Dutch and Belgian municipalities, associations and companies. Now that deposits on plastic bottles are introduced in the Netherlands, the contrast with Belgium, where there is a sharp increase in litter, will become ever greater. We therefore urge the Belgian regional governments to quickly follow the Dutch example. Statiegeld, Yes We Can!", concludes the Belgian-Dutch alliance for deposit refund systems.

Statiegeld in Nederland, yes we did it! Statiegeld in België, yes we can!

“Vandaag vieren we met het statiegeld op de plastic flesjes onze eerste overwinning. De vervuiling en de kosten van de gemeenten zullen sterk dalen. De Nederlanders krijgen een mooiere en schonere leefomgeving. Dit is dus een grote overwinning voor iedereen die hiervoor gevochten heeft”. Dat verklaart de Statiegeldalliantie woensdagochtend op het strand van Scheveningen.

Donderdag 1 juli start het statiegeld op kleine plastic flesjes in Nederland. De Statiegeldalliantie en haar meer dan 1.100 partners voerden daar sinds 2017 campagne voor, onder de vlag “Statiegeld, Yes We Can”. “We zijn heel verheugd dat de eerste fase van de Nederlandse statiegelduitbreiding eindelijk van start gaat met het statiegeld op plastic flesjes”, zegt de Statiegeldalliantie.

De Staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven besliste voor statiegeld op flesjes in april 2020 en statiegeld op blikjes in februari 2021. Het statiegeld op blikjes gaat in op 31 december 2022. De positieve impact op de Nederlandse leefomgeving zal historisch zijn. Momenteel belanden er elk jaar 150-250 miljoen flesjes en blikjes in het milieu. Dus elke dag 4 vuilniswagens vol flesjes en 5 vuilniswagens vol blikjes in de natuur. Statiegeld reduceert het aantal flesjes en blikjes in het milieu met 70 tot 90 procent.

“Wanneer ook de tweede fase met het statiegeld op blikjes start zullen ook de koeien minder risico lopen op kwetsuren door stukjes van blik”, benadrukt de alliantie. In Duitsland zijn blikjes vandaag slechts 0,03 procent van het zwerfafval. De Duitse regering besliste op 20 januari om het Duitse statiegeldsysteem uit te breiden met de drankverpakkingen van sappen, wijn en zuivel.

De Statiegeldalliantie doet samen met haar partners ook een event in de haven van Antwerpen, op 1 juli. “De Statiegeldalliantie is een unieke samenwerking van Nederlandse en Belgische gemeenten, verenigingen en bedrijven. Nu het statiegeld op plastic flesjes in Nederland van start gaat, zal het contrast met België, waar het zwerfvuil sterk toeneemt, steeds groter worden. We vragen daarom met aandrang dat de Belgische gewestregeringen snel het Nederlandse voorbeeld volgen. Statiegeld, Yes We Can!”, besluit de Belgische-Nederlandse Statiegeldalliantie.