Burgers en organisaties vragen een oplossing voor zwerfafval, meer bescherming van het milieu en beter hergebruik van grondstoffen. Statiegeld is een essentieel onderdeel van deze oplossing.
Statiegeld zorgt ervoor dat lege flesjes en blikjes worden ingeleverd. Daardoor:
Hoe werkt het statiegeldsysteem voor de consument?
Het principe van statiegeld is eenvoudig: bovenop de prijs van een plastic fles of blikje betaal je bijvoorbeeld 0,25 euro statiegeld. Die 0,25 euro krijg je volledig terug op het moment dat je de lege verpakking via een automaat of winkelbalie terugbrengt. Statiegeld is dus geen belasting: wie zijn flesje of blikje netjes terugbrengt betaalt helemaal niets extra’s. Na inleveren gaat de verpakking het recyclingproces in om opnieuw in de productie van plastic flessen en blikjes te worden gebruikt. In dit filmpje wordt uitgelegd hoe het statiegeldsysteem werkt.
Veel betere recyclagecijfers
De fles of het blikje gaat dan het recyclingproces in om opnieuw in de productie van plastic flessen en blikjes te worden gebruikt. Bij statiegeldsystemen wordt veel meer gerecycled dan nu het geval is. In Duitsland wordt zelfs 98 procent van de PET-flessen gerecycled.
In Nederland wordt slechts 58 procent van de kleine PET-flessen, waar geen statiegeld op zit, gerecycled. Vergelijk dit met het retourpercentage voor grote PET-flessen, waar wel statiegeld op zit: ongeveer 95 procent. Omdat de kleine PET-flesjes samen met minder kwalitatieve kunststoffen worden ingezameld, is het ingezamelde materiaal vaak van te slechte kwaliteit om te gebruiken voor nieuwe flesjes.
De winst voor lokale overheden
Lokale overheden proberen hun grondgebied netjes te houden maar kijken aan tegen een torenhoge factuur voor het opruimen van zwerfvuil, dat voor 40 procent uit drankverpakkingen bestaat. Deze kosten worden uiteindelijk opgehaald bij alle belastingbetalers via de jaarlijkse gemeentebelasting.
Studies tonen aan dat statiegeld voor Vlaamse gemeenten jaarlijks een besparing van 20,1 miljoen euro kan opleveren. Voor Nederlandse gemeenten loopt het zelfs op tot 80 miljoen euro.
Hoe werkt het voor supermarkten en horeca?
Winkeliers kunnen zelf kiezen welk systeem het beste voor hen werkt: lege drankverpakkingen met de hand terug innemen of via een statiegeldmachine. Als je je boodschappen online doet, kunnen de lege drankverpakkingen mee terug worden gegeven met de bezorger.
De invoering van statiegeld is in principe een extra kostenpost voor retailers. De machines zijn niet goedkoop. Een investering van 13.000 euro in een machine, nog eens 10.000 euro in een compactor (die eventueel kan worden aangesloten op meerdere machines) plus de onderhoudskosten, betekenen dat supermarkten de meeste investeringskosten betalen van een statiegeldsysteem. Alle overige kosten zoals arbeidskosten, logistieke kosten en kosten voor een centraal beheersysteem vallen hierbij in het niet.
In Noorwegen is daarom afgesproken de supermarkten te vergoeden met een zogenaamde handling fee. Voor ieder blikje dat supermarkten innemen krijgen ze (omgerekend) 0,0209 euro en voor ieder flesje 0,0261 euro. Omdat het gaat over honderdduizenden flesjes en blikjes per machine, lopen de inkomsten jaarlijks in de duizenden euro’s. Zo worden ze volledig gecompenseerd voor de kosten die ze maken. De supermarkten verdienen hiermee hun investeringen binnen ongeveer 3 jaar terug. De geschatte levensduur van een statiegeldmachine is 7 tot 10 jaar, wat betekent dat de Noorse supermarkten op den duur geld verdienen aan statiegeld.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Statiegeld is een voorbeeld van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid: de producent neemt verantwoordelijkheid voor de volledige levenscyclus van een product met speciale aandacht voor terugname, recycling en eindverwerking.
Om terug te komen op het voorbeeld van Noorwegen: daar wordt de handling fee aan de supermarkten gefinancierd door drie verschillende bronnen van inkomsten.
Producenten dragen met een statiegeldsysteem bij aan een sterke circulaire economie. Statiegeld zorgt er immers voor dat meer drankverpakkingen terugkomen bij de producenten. Het materiaal is bovendien van hoge kwaliteit, waardoor het hergebruikt kan worden in nieuwe drankverpakkingen.
Kortom, een statiegeldsysteem voor blikjes en plastic flesjes is dé manier om een duurzaam beheer van grondstoffen te realiseren en zwerfafval te verminderen.
Volg onze campagne ook op social media