World Cleanup Day 2024 laat zien dat statiegeld nog steeds hoog nodig is in België

Afgelopen weekend vond de World Cleanup Day 2024 plaats, een internationale actie waarin duizenden vrijwilligers zich inzetten om hun omgeving properder te maken. In België werden tal van opruimacties georganiseerd, maar de hoeveelheid zwerfvuil toont aan dat er nog veel werk aan de winkel is. De Statiegeldalliantie benadrukt dat statiegeld nog steeds cruciaal is voor het verminderen van zwerfvuil in België. 

Zwerfvuil blijft groeien
Uit recente opruimacties, zoals die van River Cleanup in Brussel, blijkt dat het aandeel van plastic flessen en blikjes in het zwerfvuil zorgwekkend groot blijft. Tijdens de opruimactie in Brussel vond de Statiegeldalliantie meer dan 40 blikjes en flesjes binnen anderhalf uur, en dat door slechts een paar vrijwilligers. Eerder dit jaar was de situatie in Antwerpen vergelijkbaar: binnen anderhalf uur werden 50 drankverpakkingen verzameld. 

Aangezien dit slechts de hoeveelheid blikjes en flesjes zijn die door een paar personen zijn gevonden tijdens de cleanup, ligt het aantal drankverpakkingen dat in totaal is gevonden tijdens de opruimactie veel hoger. Zo verzamelden zo’n 400 vrijwilligers meer dan 500 kilo aan zwerfvuil tijdens de opruimactie in Brussel. Hiervan was 138.5 kilo PMD, waaronder dus drankverpakkingen. 

Deze cijfers weerspiegelen de grotere problematiek in België: ongeveer 35% van al het zwerfvuil bestaat uit plastic flessen en blikjes. Dit is niet alleen slecht voor de natuur, het is ook schadelijk voor de volksgezondheid en biodiversiteit (zoals voor koeien, vissen en vogels). Gemeenten zijn jaarlijks miljoenen euro’s kwijt aan het opruimen van dit zwerfvuil. Een deel van deze kosten kan eenvoudig worden bespaard door een bewezen effectief systeem in te voeren: statiegeld. 

Buurlanden laten zien dat statiegeld werkt
In tegenstelling tot België, plukken andere Europese landen wel de vruchten van een statiegeldsysteem. Zo ook Nederland, waar sinds de invoering van statiegeld op plastic flesjes en blikjes een significante daling van deze drankverpakkingen in het zwerfvuil is waargenomen. Zo vond Dirk Groot, de Zwerfinator, 79% minder flesjes en blikjes in het zwerfvuil sinds de invoering van statiegeld (bron).

Oproep tot actie
De resultaten van de opruimactie spreken voor zich: zonder statiegeld blijven de straten van België vervuild met plastic flessen en blikjes. World Cleanup Day benadrukt elk jaar opnieuw de noodzaak van structurele veranderingen om onze omgeving proper te houden. 

Als we écht willen dat World Cleanup Day in de toekomst niet meer nodig is, dan moeten we nu actie ondernemen. België kan niet langer achterblijven. Het is tijd om statiegeld in te voeren en onze straten en natuur voorgoed schoon te maken.

Meerderheid Belgische gemeenten roept op tot statiegeld 

De Statiegeldalliantie is de voorbije maanden sterk gegroeid in Wallonië. Nu zijn er al 101 Waalse steden en gemeenten aangesloten bij de alliantie die aan de gewestregeringen vraagt om binnenkort statiegeld op blikjes en plastic flessen in te voeren. Samen met drie Brusselse en 203 Vlaamse en gemeenten komt het totaal op 307, dus 53 % van de 581 gemeenten in België.

De oproep aan de Vlaamse, Brussels en Waalse regering komt uit alle geledingen van de Belgische samenleving. Naast de 307 steden en gemeenten zijn er honderden organisaties waaronder Test-Aankoop, het Algemeen Boerensyndicaat, het bedrijf Ecover, de Brusselse kajakkers van Canal it Up, vrouwenorganisatie Ferm, Bond Beter Leefmilieu, de Waalse boeren van Fugea, milieuorganisatie Inter-Environnement Wallonie die ook vragen dat statiegeld worden ingevoerd.

Elke week sluiten nieuwe gemeenten zich bij de alliantie aan. In dit stadium zijn de grootste Waalse steden in de alliantie Mons, Colfontaine, Boussu, Comines-Warneton, Soumagne, Dour en Ciney. Gemeenten met coalities van alle politieke kleuren sluiten zich bij het project aan, ongeacht of het gaat om burgemeesters van PS, MR, Ecolo, CDH of gemengde lijsten. De moties in de Waalse gemeenteraden werden vaak unaniem aangenomen.

Ook de Union des Villes et Communes Wallonnes (UVCW, tegenhanger van de VVSG) heeft de minister van Milieu, Céline Tellier (Ecolo) opgeroepen om voor statiegeld te gaan, in een uitvoerig advies op 25 juni 2021.

Zowat de hele Waalse milieubeweging en vrijwel alle boerenorganisaties ondertekenden vorig jaar al een open brief in Le Soir. Régine Florent verzamelde voldoende handtekeningen om het Waalse parlement te mogen toespreken over statiegeld. De Brusselse kajakkers van Canal It Up zijn bezig met handtekeningen te verzamelen voor speeches in het Brussels en het Vlaams parlement. De internationaal bekende klimaatwetenschapper professor Jean-Pascal van Ypersele riep de Belgische ministers op om statiegeld in te voeren .

"De start van het statiegeld op kleine flesjes in Nederland op 1 juli doet in België het debat heropleven. De Waalse en Brusselse regering hebben twee jaar geleden in hun regeerakkoorden de mogelijkheid van statiegeld ingeschreven. Wij hopen dat alle gewestregeringen snel positief op onze oproep reageren en het proces starten om statiegeld in wetgeving vast te leggen. Onze straten zullen schoner zijn, ons platteland zal schoner zijn, het vee zal veiliger zijn en we zullen besparen op de inzamelingskosten. Statiegeld op flessen en blikjes, Yes We Can!", besluit de Alliantie bij het overschrijden van de symbolische drempel van 100 Waalse gemeenten en de helft van alle Belgische gemeenten.

Perscontact:  Tom Zoete, woordvoerder van de Statiegeldalliantie | tom.zoete@recyclingnetwerk.org | +32 497 04 27 96 | Web: alliance-consigne.org | Twitter: @allezconsigne

Kaart van gemeenten : https://www.google.com/maps/d/u/2/embed?mid=1VzTzAMXfoBYQeT-kiyEpM_LJCbp816of

 

Gemeenten vragen om statiegeld op plastic flessen en blikjes in België
Gemeenten vragen om statiegeld op plastic flessen en blikjes in België

205 Belgische gemeenten: “Voer statiegeld in zoals in Nederland” 

Het aantal Belgische gemeenten die pleiten voor statiegeld heeft vandaag de kaap van de 200 overschreden. Samen vragen ze via de Statiegeldalliantie aan de Belgische regeringen om het Nederlandse voorbeeld van statiegeld op blikjes en plastic flessen te volgen.  

Veel nieuwe gemeenten sloten zich de voorbije maanden aan bij de Statiegeldalliantie. De teller van Belgische gemeenten staat nu op 205, met 193 van de 300 Vlaamse gemeenten (64 %), drie Brusselse en negen Waalse gemeenten (volledige lijst van gemeenten hier).

In Nederland zit er binnen vijf maanden al, vanaf 1 juli, statiegeld op alle plastic flessen. De Nederlandse coalitie, van liberale partijen VVD en D66 en christendemocraten van CDA en ChristenUnie, besliste vorige maand bovendien dat er ook statiegeld op blikjes zit eind volgend jaar. De beslissing kwam er ondanks de Coronacrisis en de eerdere val van de regering.

Gesterkt door het Nederlandse succes roepen de 1.125 partners van de Nederlands-Belgische Statiegeldalliantie nu de Belgische regeringen op om voorbeeld van de noorderburen te volgen. Zwerfvuil is immers een grensoverschrijdend probleem. Een plastic flesje dat in de Maas of de Schelde belandt, dobbert een tijdje later rond in een buurland of de Noordzee.

De Vlaamse zwerfvuilcijfers zijn dramatisch slecht. 22.641 ton zwerfvuil in 2019. Dat is 29,4 procent méér dan in 2013. Terwijl de Vlaamse regering beloofde dat het 20 procent mínder zou zijn tegen volgend jaar.

Vlaams milieuminister Zuhal Demir (N-VA) overlegt momenteel met een aantal sectoren over een “Zwerfvuilcharter”. Het instrument van statiegeld komt daar echter tot dusver niet in voor. Meer van hetzelfde beleid dus, terwijl de resultaten barslecht zijn. En dat terwijl Duitsland en de Scandinavische landen al jarenlang tonen dat statiegeld het doeltreffende middel is: het reduceert het aantal blikjes en flesjes in het zwerfafval met 70 tot 90 procent. Tot tien keer minder drankverpakkingen in de natuur dus.

De Waalse en Brusselse gewestregering schreven in 2019 statiegeld in hun respectievelijke regeerakkoord, maar ondernamen nog geen wetgevende actie. Het zwerfvuilprobleem is in België nochtans hetzelfde als in Nederland. België moet ook dezelfde Europese doelstellingen zien te halen qua recyclage en strijd tegen plastic vervuiling. Daarom roepen wij, de 1.125 gemeenten, organisaties en bedrijven verenigd in de Statiegeldalliantie, de Belgische regeringen op om deze regeerperiode met spoed werk te maken van statiegeld op drankverpakkingen. Statiegeld, Yes We Can!

Noot voor de redacties: De Statiegeldalliantie startte de campagne “Statiegeld Yes We Can” in november. Honderden partners publiceerden reeds hun persoonlijke oproep om statiegeld snel in te voeren. De campagne was al trending op sociale media en bij de hoofdpunten op de NOS-website, EenVandaag, Even tot hier, en het VRT-journaal.

Media-aandacht:

Het Belang van Limburg, Meerderheid wil statiegeld op blikjes en plastic flessen

Business AM, Wordt statiegeld op blikjes en plastic flessen binnenkort realiteit?

Gemeente Heusden-Zolder, Heusden-Zolder sluit aan bij Statiegeldalliantie - Internetgazet

Het Nieuwsblad, Al meer dan 200 gemeenten vragen statiegeld in te voeren voor blikjes en plastic flessen

Het Laatste Nieuws, Betalen we straks statiegeld op blikjes en plastic flessen? Al 193 Vlaamse gemeenten zijn vragende partij

Landbouwleven, Al meer dan 200 gemeenten vragen statiegeld in te voeren voor blikjes en plastic flessen

VTM Facebook, VTM NIEUWS - "Dit is nodig: de Vlaamse zwerfvuilcijfers...

MSN, Wordt statiegeld op blikjes en plastic flessen binnenkort realiteit?