De Statiegeldalliantie viert statiegeld op blikjes en blikt terug op unieke samenwerking
Vanaf zaterdag 1 april zit er in Nederland ook statiegeld op blikjes! De Statiegeldalliantie viert feest en is dankbaar dat zij, door samen met haar 1.300 zeer diverse partners de handen ineen te slaan, heeft bijgedragen aan deze tweede overwinning voor het milieu. Met trots blikt zij terug op dit succes en deze unieke samenwerking, en ze spoort de regering aan om ervoor te zorgen dat het statiegeldsysteem optimaal gaat werken.
De Statiegeldalliantie, stem van de maatschappij
De Nederlands-Belgische Statiegeldalliantie pleit al sinds november 2017 voor de invoering van statiegeld op blikjes en alle plastic flessen, zowel in Nederland als in België. Bij de start telde de alliantie 21 leden. Dit aantal groeide snel en spectaculair uit tot meer dan 1.300 bedrijven, organisaties en lokale overheden.
Via de Statiegeldalliantie werd de maatschappelijke roep om statiegeld gebundeld, en kreeg deze eindelijk een gezicht en een stem. De alliantie werd al gauw een officiële speler in het Nederlandse statiegelddebat. Tweede Kamerleden verwezen in debatten vaak naar de Statiegeldalliantie om tegenwicht te bieden aan de lobby van de industrie, die statiegeld op flesjes en blikjes er liever niet zag komen.
Naast enkele grote namen, waaronder de Consumentenbond, LTO, ASN Bank en Ekoplaza, en het grote aantal Nederlandse gemeenten (98%), droeg ook de diversiteit van de leden enorm bij aan het gewicht van de alliantie (zie box 1). Statiegeld had zich tot dan toe gekenmerkt als een dossier van verdeeldheid, maar in de alliantie zorgde het juist voor vereniging en bracht het een unieke mix van partijen samen. Dat er zowel milieuorganisaties als boeren zijn aangesloten, wordt door velen als een unicum gezien.
Box 1 - Een greep uit de partners van de Statiegeldalliantie
Gemeenten, provincies, waterschappen, waterbedrijven, omgevings- en reinigingsdiensten, poppodia, religieuze groepen, duurzame banken, boerderijen, vakbonden, psychologen, coaches, duurzame webshops en winkels, (buiten)sportverenigingen, festivalorganisatoren, reclame- en communicatiebureaus, architecten, juristen en advocaten, hypotheekadviseurs, bosbeheer, vlinder- en bijenstichtingen, dierenparken, campings, politieke jongerenpartijen, energiecoöperaties, rotary clubs, stichtingen voor dierenbescherming, reizigersverenigingen, kledingbedrijven, financieel adviseurs, zwerfafvalrapers, kruidenieren, tandartspraktijken, toneelspelers, designers, tuinontwerpers, verzekeringsadviseurs, verpakkingsvrije winkels, recyclers, fysiotherapeuten, consumentenorganisaties, hogescholen en universiteiten, goede doelen, schoonmaakservices, muzikanten, milieucentra, musea, mensenrechtenorganisaties, kookstudio’s, ingenieurs, landgoederen, kleuterscholen, kinderopvang, IT-bedrijven, milieuorganisaties, boeren federaties, en nog vele anderen.
In actie voor de blikjes met Statiegeld, Yes We Can!
In november 2020, 3 jaar na haar oprichting, wordt de alliantie meer dan een platform van steun voor statiegeld: de leden schieten in actie voor statiegeld op blikjes. Het besluit voor statiegeld op flesjes is in april 2020 al gevallen, maar het besluit voor de blikjes wordt over de verkiezingen heen getild, waardoor de nieuwe regering hierover zal beslissen. De Statiegeldalliantie start haar campagne “Statiegeld, Yes We Can!”. De deelnemende bedrijven, organisaties en gemeenten moedigen met kleurrijke posters toenmalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) aan om nog zelf deze regeerperiode te besluiten voor statiegeld op blikjes. Ook kamerleden Cem Laçin (SP), Carla Dik-Faber (ChristenUnie) en zelfs Maurits von Martels (CDA) doen mee en juichen Van Veldhoven in video’s toe om zelf de knoop door te hakken, wat dan ook gebeurde. Op 30 juni 2021 vierde Van Veldhoven samen met de Statiegeldalliantie de start van statiegeld op flesjes en het besluit voor de blikjes op het strand in Scheveningen (zie afbeelding). Statiegeld, Yes We Did It!
Inzameling via de supermarkt, graag!
Later zal ook de input van verschillende alliantiepartners, zoals gemeenten, reinigingsdiensten, Zwerfinator, Natuur & Milieu, Recycling Netwerk Benelux en de Consumentenbond, er aan bijdragen dat consumenten hun blikjes straks gewoon bij de supermarkten in kunnen leveren, net zoals alle andere statiegeldverpakkingen. Het bedrijfsleven stelde eerder voor om mensen alleen voor de blikjes te laten omlopen naar een statiegeldmachines ergens in de open lucht, maar trok dit consumentonvriendelijke plan onder maatschappelijke en politieke druk weer in. Ook supermarkt Ekoplaza, met haar aankondiging dat zij blikjes wél in zal nemen in haar winkels, speelt hier een grote rol in.
Niet langer David versus Goliath
Samen met zo ontzettend veel anderen, heeft de Statiegeldalliantie eraan bijgedragen dat er vanaf zaterdag statiegeld op blikjes zit. Lang voelde het op het statiegelddossier als David versus Goliath: enkele uitgesproken voorstanders deden hun best, maar moesten opboksen tegen het machtige en rijke bedrijfsleven. Maar de ervaring op het statiegelddossier laat nu zien dat wanneer de maatschappij de handen ineen slaat en van zich laat horen, hiermee echt een verschil kan worden gemaakt. We merken dat dit hoop geeft aan een ieder die werkt aan beter milieubeleid, en zelfs andere maatschappelijke onderwerpen.
De regering is nu aan zet
De grote en langverwachte overwinning is binnen, op flesjes en vanaf zaterdag ook eindelijk op blikjes. Nu is het aan de regering om ervoor te zorgen dat het systeem optimaal wordt ingericht, zodat de belofte van statiegeld kan worden waargemaakt en het even succesvol wordt als in andere landen. Want dat is nu nog niet het geval. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat consumenten overal waar ze een flesje of blikje kopen en er statiegeld voor betalen, ook weer hun geld terug kunnen krijgen, dat er een beter statiegeldbedrag komt en dat statiegeldontwijking door het bedrijfsleven wordt voorkomen.
De staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven (D66) heeft besloten voor statiegeld op drankblikjes. Dat heeft ze 
