Waarom statiegeld in het Vlaamse regeerakkoord moet komen
Terwijl we nog wachten op de Vlaamse regeringsvorming en het regeerakkoord, somt de Statiegeldalliantie op waarom statiegeld in het Vlaamse regeerakkoord moet komen. Het is tijd om een deel van het zwerfvuil écht effectief aan te gaan pakken, het is tijd om een onderwerp dat al zo lang op tafel ligt eens écht aan te gaan snijden. Kortom: het is tijd voor statiegeld!
Wat spoort Vlaanderen aan om statiegeld in te voeren?
Zuhal Demir (N-VA) gaf eerder al het startschot voor een statiegeldsysteem in 2025
Zuhal Demir zei eerder bij de Tafel van Vier: “Statiegeld is inderdaad onvermijdelijk. Decennia van sensibilisering, sancties en beloningsprojecten hebben immers niet het gewenste resultaat van een proper Vlaanderen geleverd. Actie is nodig. Met statiegeld kan Vlaanderen net als de noordelijke Europese landen het aantal blikjes en flesjes in de natuur sterk terugdringen”.
Het wordt tijd dat deze uitspraak zwart op wit komt te staan door statiegeld in het regeerakkoord toe te voegen.
De andere coalitiepartijen willen statiegeld
Zo stelt Vooruit in haar partijprogramma: “We gaan de strijd aan met zwerfvuil. We voeren een eenvoudig statiegeldsysteem voor blikjes, plastic flessen en herbruikbare bekers in. Zo zorgen we niet alleen voor hoogwaardige recyclage, maar gaan we ook zwerfvuil tegen.” CD&V wilt ook statiegeld: “Om drankverpakkingsafval als grondstof te hergebruiken en zwerfvuil te voorkomen voeren we onverwijld het klassiek statiegeldsysteem in.”
Het politieke besluit is genomen
Dit gaat om meer dan losse woorden. Het is een politieke beslissing. Dat staat in het nieuwe Lokaal Materialenplan 2023-2030 van de OVAM. De beslissing is genomen na de slechte resultaten van de zwerfvuilmonitoring, waaruit bleek dat de industrie er niet in slaagde om tussen 2015 en 2022 met 20% te dalen.
Iedereen zegt “ja” tegen het statiegeld
Dit is wat Europa en het maatschappelijk middenveld laten zien:
- Statiegeld is vanuit Europa onvermijdelijk: De Europese Unie verplicht EU-lidstaten om statiegeld op plastic flessen en blikjes in te voeren als ze in 2029 niet 90% van deze verpakkingen gescheiden inzamelen. Statiegeldsysteem is het enige systeem dat ervoor zorgt dat landen succesvol dit doel behalen.
- Consumenten willen ook statiegeld: 2 op de 3 Belgische consumenten zijn voorstander van statiegeld: Dat blijkt uit een onderzoek van Testaankoop. Ze geven de voorkeur aan een klassiek statiegeldsysteem waarbij de blikjes en flesjes moeten worden teruggebracht naar de winkel. Uit een grootschalig onderzoek van 6000 respondenten bleek het ook dat 9 op de 10 Limburgers voorstander is van de invoering van een statiegeldsysteem.
- Meer dan 1300 partners zeggen ja tegen een effectief statiegeldsysteem: De Statiegeldalliantie telt meer dan 1300 partners die zich samen inzetten voor een effectief statiegeldsysteem. Tweederde van de Vlaamse gemeenten is lid van de Statiegeldalliantie, en zegt daarmee ja tegen een effectief statiegeldsysteem dat zwerfvuil écht aanpakt. 205 Belgische gemeenten vroegen ook al eerder om de invoering van een statiegeldsysteem.
Wat zijn de voordelen van een statiegeldsysteem?
Statiegeld pakt zwerfvuil effectief aan
Meerdere studies en zwerfvuilrapers laten het effect van statiegeld zien. Zo bleek dat statiegeld het zwerfvuil tot zo’n 33% kan inperken*. Ook is in andere landen te zien dat statiegeld helpt om zwerfvuil te verminderen. Zo werden er in Nederland 116 miljoen minder blikjes op straat gevonden door de invoering van statiegeld op blik.
Maar Nederland is niet het enige voorbeeld: Letland, Slowakije en Denemarken laten allemaal een vergelijkbare afname zien van statiegeldverpakkingen in het zwerfafval na de invoering van statiegeld.
Het statiegeld voor betere recyclage
Dankzij statiegeld kun je bijna alle plastic en aluminium in de drankverpakkingen opnieuw in omloop brengen. Duitsland recycleert 98%. België kan zonder statiegeld maar zo’n 65% van de plastic flesjes en blikjes redden, al de rest wordt verbrand. Geen wonder dat meer dan 80% van de bevolking voorstander is van statiegeld.
Statiegeld als springplank voor hergebruik
Statiegeld is een noodzakelijke stap naar meer herbruikbare oplossingen. Verpakkingen met een waarde worden teruggebracht. In plaats van ze te vernietigen, kunnen we ze ook opnieuw vullen. Dat doen we nu al met bierflesjes. In ons streven naar een volledig circulaire economie, hebben we statiegeld nodig
Voor de Statiegeldalliantie is het overduidelijk: voer een statiegeldsysteem in in België om zwerfvuil écht in te perken. Statiegeld moet daarom deel uitmaken van het regeerakkoord.
*Gebaseerd op de OVAM Fractietelling Zwerfvuil 2019-2021
Fotocredit: Saskia Risseeuw