Statiegeldalliantie: positief dat Vlaamse regering binnenkort beslist over statiegeld

De Statiegeldalliantie reageert voorzichtig positief op de aankondiging dat de Vlaamse regering nog dit jaar beslist over de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flessen.

“Wij beslissen nog dit jaar of er een vorm van statiegeld wordt ingevoerd”, zegt Andy Pieters, kabinetschef van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), in de Gazet van Antwerpen vandaag: “Dat doen we op basis van verschillende cijfers over zwerfvuil die ons in de komende weken worden toegestuurd.”

De strijd tegen het zwerfvuil is inderdaad de belangrijkste reden om statiegeld in te voeren. De Vlaamse regering besliste in 2016 dat het zwerfafval in 2022 ten opzichte van het meetjaar 2013 met 20 procent gedaald moest zijn. Later paste de Vlaamse overheid het referentiejaar aan van 2013 naar 2015. Er werd ingezet op sensibiliseringscampagnes, op meer handhaving en op beloningsprojecten zoals The Click. Het OVAM-rapport met metingen 2019 en gepubliceerd in 2020 toonde een stijging met 14 procent, naar maar liefst 22.641 ton zwerfvuil.

We moedigen de Vlaamse regering aan om de best practices van de Duitse en Nederlandse statiegeldsystemen over te nemen. In Duitsland bestaat statiegeld al twee decennia. Nederland startte met statiegeld op plastic flesjes op 1 juli 2021. De eerste resultaten zijn heel positief. Binnenkort komt Rijkswaterstaat met het effect op zwerfvuil na een jaar statiegeld.

Het gebruiksgemak is de belangrijkste succesfactor voor statiegeld. Het statiegeldsysteem dat al bestaat in België, voor sommige hervulbare glazen flessen zoals bij bier, werkt goed en kan de solide basis vormen voor uitbreiding naar blikjes en plastic flessen.

De Statiegeldalliantie

De Statiegeldalliantie vertegenwoordigt 1250 Belgische en Nederlandse partners, waaronder 212 Vlaamse steden en gemeenten en honderden organisaties en bedrijven. Sinds 2017 vraagt ze aan de Nederlandse en Belgische regeringen om snel statiegeld in te voeren om zo het zwerfvuil een halt toe te roepen. De Nederlandse regering ging in op die vraag, met het statiegeld op plastic flesjes per 1 juli 2021 en op blikjes per 1 januari 2023.

Actualiteit

In de voorbije weken toonde het pilootproject van Bredense burgemeester Steve Vandenberghe (Vooruit) aan dat statiegeld zorgt voor stranden vrij van blikjes en plastic flesjes. Ook de burgemeester van Oostende Bart Tommelein (Open VLD), burgemeester van Schelle Rob Mennes (CD&V) en de Antwerpse schepen Els van Doesburg (N-VA) riepen de Vlaamse regering recent op om de invoering van statiegeld ernstig te bekijken.

Peilingen

Een grote meerderheid van de Vlamingen is voorstander van de invoering van statiegeld. 74 procent in de peiling van Test-Aankoop en 9 op 10 Limburgers in de peiling van het Belang van Limburg. De peiling van GfK toonde dat er bij elke politieke partij een meerderheid van de kiezers voorstander is.

Het is tenslotte belangrijk dat alle maatschappelijke geledingen gehoord worden in het beleidsvormingsproces. Statiegeld is een belangrijk dossier voor milieuorganisaties, steden en gemeenten, consumentenorganisaties en ook de boerenorganisaties.

Reeds 36 Vlaamse steden en gemeenten vragen de Vlaamse regering statiegeld in te voeren

De vraag aan de Vlaamse regering om dit jaar statiegeld in te voeren op blikjes en plastic flessen klinkt steeds luider. Reeds 36 Vlaamse steden steunen die vraag en sloten aan bij de Statiegeldalliantie, die tot 216 partners groeide. Ook energiecoöperatieve Ecopower, het Boomtown festival en de provincie Limburg sluiten zich aan bij de eis.

Zwerfafval leidt duidelijk tot grote ergernis. Flesjes en blikjes maken 40 procent uit van het volume zwerfafval. De strijd tegen zwerfvuil kost de Vlaamse gemeenten handenvol belastinggeld. Elk jaar 155 miljoen euro in Vlaanderen, volgens het recentste onderzoek van OVAM. Een propere buurt en de kosten van de strijd tegen zwerfvuil zijn dan ook veelbesproken thema’s in de campagnes voor de gemeenteraadsverkiezingen dit jaar.

In de provincie Antwerpen vragen de gemeenten Hove (8 151 inwoners), Zandhoven, Bonheiden, Laakdal, Kalmthout, Essen, Wuustwezel, Edegem en Zoersel (21 855 inwoners) om de invoering van statiegeld.

In de provincie Limburg sloten Halen (9 511 inwoners), Alken, Hechtel-Eksel, Hamont-Achel, Overpelt, Neerpelt, Houthalen-Helchteren en steden Tongeren en Hasselt (77 124 inwoners) aan bij de Statiegeldalliantie.

In de provincie Oost-Vlaanderen doen de gemeenten Zingem, Kruishoutem, Nazareth, Oosterzele, en steden Dendermonde en Gent (257 029 inwoners) mee.

In de provincie West-Vlaanderen vragen Ruiselede, Heuvelland, de steden Damme, Veurne en Tielt, en Zedelgem dat de Vlaamse regering statiegeld invoert.

In Vlaams-Brabant sluiten de gemeenten Gooik, Begijnendijk, Oud-Heverlee, Opwijk, Haacht en stad Diest aan.

Op nauwelijks een maand steeg het aantal aangesloten Vlaamse gemeenten dus van 7 naar 36.

Er kwamen in januari ook 16 nieuwe Vlaamse bedrijven en organisaties bij. De teller van de Statiegeldalliantie in Nederland en Vlaanderen staat nu op een indrukwekkende 216 partners.

Voor het eerst steunt ook een provincie de vraag naar statiegeld: Provincie Limburg. “De invoering van statiegeld kan onder andere een oplossing bieden voor de problemen en de kosten die veroorzaakt worden door het zwerfvuil in waterlopen, langs het fiets- en wandelroutenetwerk en in onze provinciale domeinen en natuurgebieden”, zegt de Limburgse gedeputeerde van Leefmilieu.

Ook de West-Vlaamse milieufederatie en Ecopower cvba treden toe. Die laatste is coöperatieve producent en leverancier van lokale, groene energie en verenigt meer dan 50.000 burgers. Aan de Molen van Rotselaar maakt Ecopower niet enkel elektriciteit uit waterkracht, er wordt dagelijks ook zo’n 500 kilogram drijvend materiaal uit de Dijle gefilterd. En daar zijn massa’s flessen en blikjes bij. “We geloven in statiegeld als stimulans om blikjes en plastic flessen weer in te leveren voor hergebruik of recyclage. Het einddoel? Een circulaire economie die ten dienste staat van mens en milieu”, aldus energiecoöperatie Ecopower.

Ook twee festivals uit Gent, Boomtown en Miramiro, steunen de eis naar statiegeld. De grootste consumentenorganisatie Test-Aankoop en vrouwenbeweging KVLV waren bij de oprichters van de Statiegeldalliantie.

Dat zowel gemeenten, bedrijven, milieuorganisaties als middenveldorganisaties dezelfde vraag steunen, geeft aan dat het draagvlak voor statiegeld heel breed is. De snelle groei toont dat er een momentum is. Het brede Vlaamse middenveld vraagt dat de Vlaamse regering van N-VA, CD&V en Open VLD dit jaar eindelijk de invoering van statiegeld beslist.

De nieuwe partners in Nederland werden woensdag 7 februari gepubliceerd: In Nederland zijn nu reeds 72 gemeenten waaronder Amsterdam, 61 organisaties en 1 provincie partner van de Statiegeldalliantie. Ook de Nederlandse supermarktketen Ekoplaza spreekt er zich uit voor statiegeld, en is aangesloten bij de alliantie.

Verspreiding over Vlaanderen

Op deze kaart kan u de verspreiding over heel Vlaanderen zien:

Noot: Deze lijst werd afgesloten op 31 januari. Dagelijks zijn er nieuwe aanmeldingen, die we nauwkeurig verifiëren. Er zijn dus nog nieuwe aanmeldingen in behandeling (bijvoorbeeld van gemeenten die al voor toetreding stemden, maar zich nog niet formeel aangemeld hebben). Deze worden gecommuniceerd eind februari. De volledige lijst van alle partners vindt u op https://statiegeldalliantie.org/2017/11/de-partners-van-de-statiegeldalliantie/

Gemeenten die partner zijn van Statiegeldalliantie, per provincie

Gemeente / stad	In provincie	Inwoners
Hove	Antwerpen	8151
Zandhoven	Antwerpen	12841
Bonheiden	Antwerpen	14826
Laakdal	Antwerpen	15866
Kalmthout	Antwerpen	18490
Essen	Antwerpen	18580
Wuustwezel	Antwerpen	20459
Edegem	Antwerpen	21835
Zoersel	Antwerpen	21855
Halen	Limburg	9511
Alken	Limburg	11564
Hechtel-Eksel	Limburg	12276
Hamont-Achel	Limburg	14417
Overpelt	Limburg	15133
Neerpelt	Limburg	17128
Houthalen-Helchteren	Limburg	30601
Tongeren	Limburg	31069
Hasselt	Limburg	77124
Zingem	Oost-Vlaanderen	7521
Kruishoutem	Oost-Vlaanderen	8100
Nazareth	Oost-Vlaanderen	11488
Oosterzele	Oost-Vlaanderen	13504
Dendermonde	Oost-Vlaanderen	45367
Gent	Oost-Vlaanderen	256945
Ruiselede	West-Vlaanderen	5400
Heuvelland	West-Vlaanderen	7784
Damme	West-Vlaanderen	10945
Veurne	West-Vlaanderen	11831
Tielt	West-Vlaanderen	20301
Zedelgem	West-Vlaanderen	22554
Gooik	Vlaams-Brabant	9238
Begijnendijk	Vlaams-Brabant	10045
Oud-Heverlee	Vlaams-Brabant	11095
Opwijk	Vlaams-Brabant	14377
Haacht	Vlaams-Brabant	14442
Diest	Vlaams-Brabant	23839

Provincie Limburg 867.413 inwoners

Organisaties en bedrijven toegetreden in januari

Bewonersplatform Sint-Jan	pleit voor alle inwoners van Sint-Jan een veilig, proper, groen, gezellig dorp.
Boomtown festival	Vijfdaags alternatief muziekfestival in Gent dat in 2013 het eerste grote stadsfestival was dat radicaal koos voor afvalvoorkoming.
Botel Ophoven	overnachten, feesten, vergaderen en teambuilden op het water met een hart voor mens en natuur.
DAM architecten	een ecologisch en maatschappelijk geëngageerd architectuurbureau uit Berchem
Ecopower cvba	Burgercoöperatie voor hernieuwbare energie, in handen van meer dan vijftigduizend coöperanten
Gert Arijs Fotografie	jonge éénmanszaak die fotografie verzorgd voor verenigingen, gezinnen en overheden.
Greentrack	lokaal netwerk van culturele organisaties in Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent en Kortrijk die streven naar een duurzame samenleving en volhoudbare toekomst. Samen beslaan ze meer dan 100 culturele instellingen en kunstorganisaties.
Hart Boven Hard Antwerpen	groeiende burgerbeweging die zich verzet tegen een al te economische kijk op onze samenleving en verdedigt solidariteit, waarde boven winst en zuurstof voor mensen.
Kopa Scheldeland vzw	begeleidt werklozen naar de arbeidsmarkt , door opleiding, begeleiding en job -en taalcoaching op de werkvloer en de opleidingsvloer.
Miramiro	Gents festival voor circus en kunsten in de publieke ruimte dat jaarlijks plaatsvindt in de maand juni.
Natuurpunt De Torenvalk vzw	beschermt en verbetert de natuur en het milieu in de regio Ardooie, Dentergem, Lichtervelde, Meulebeke, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Tielt, Wielsbeke en Wingene.
SamenSterker	verzameling van 5 coöperaties die zich allen inzetten om duurzame keuzes makkelijk te maken door middel van groepsaankopen
Velt vzw	geeft ecologisch leven vorm in huis, tuin en daarbuiten.
Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw	regionale natuur- en milieuvereniging die sinds 1969 vecht voor het landschap, de natuur en het leefmilieu in het Dijleland en ver daarbuiten. (www.vhm.be)
West-Vlaamse Milieufederatie vzw	koepel van 85 West-Vlaamse natuur- en milieuverenigingen. Samen met haar lidverenigingen wil ze de natuur en het leefmilieu in de provincie West-Vlaanderen beschermen en verbeteren door het beïnvloeden van overheden, maatschappelijke organisaties en het versterken van het middenveld.
Zonder meer	bio, eco & fair shop in Kortrijk

Groei van de Statiegeldalliantie