Kom in actie: Elk flesje en blikje telt tijdens de Lenteschoonmaak in Vlaanderen!

Van 22 maart tot en met 6 april is het weer zo ver - de Lenteschoonmaak in Vlaanderen! Tijdens de Lenteschoonmaak van Mooimakers gaan jaarlijks duizenden Vlamingen de straat op om hun leefomgeving een stuk properder te maken. Bij deze opruimacties worden onder andere veel blikjes en flesjes gevonden op straat. Om het probleem van blikjes en flesjes op straat aan te duiden, roept de Statiegeldalliantie op om tijdens de Lenteschoonmaak alle flesjes en blikjes die je vindt apart te verzamelen. Gebruik hiervoor een PMD zak waarin je alleen de blikjes en flesjes verzamelt die je tegenkomt, dus gescheiden van de andere PMD-voorwerpen die je zult vinden. Zo houd je makkelijk bij hoeveel zakken met flesjes en blikjes je hebt gevonden.

Waarom statiegeld?

Zwerfvuil is een groot probleem in België, vooral blikjes en flesjes vormen een flink aandeel. Ongeveer 40% van het zwerfvuil op straat bestaat hieruit. In andere landen heeft statiegeld bewezen effectief te zijn: daar is het aantal blikjes en flesjes op straat met meer dan 70% gedaald sinds de invoering ervan. Met statiegeld kunnen we ook in Vlaanderen een grote stap zetten naar een schonere omgeving. Deze actie helpt ons te laten zien wat voor positief effect statiegeld zou hebben op onze leefomgeving!

Hoe werkt het?

Vind een opruimactie: Bezoek Mooimakers.be en vind een opruimactie in jouw buurt. Zelf een opruimactie organiseren? Hier vind je meer info. Via Mooimakers kun je ook een opruimkoffer ontlenen, waarmee je benodigdheden krijgt voor je opruimactie. Woon je in Gent? Dan kun je van 22 tot en met 30 maart mee doen aan Gruute Gentse kuis.
Meld je ook aan bij de Statiegeldalliantie: Naast dat je je aanmeldt bij Mooimakers en meedoet aan een opruimactie, ontvangen wij ook graag je gegevens via dit formulier. We houden je dan op de hoogte van de actie en kunnen zo gemakkelijk alle informatie verzamelen rondom het gevonden zwerfvuil en drankverpakkingen.
Doe mee aan een opruimactie tijdens de Lenteschoonmaak: Verzamel al het zwerfvuil dat je tegenkomt. Blikjes en plastic flesjes verzamel je in een aparte PMD-zak. Let op: Alleen blikjes en plastic flesjes mogen in deze PMD-zak! Heb je ander PMD-afval (zoals plastic verpakkingen)? Gebruik daarvoor een andere PMD-zak.
Deel je resultaten: Stuur het aantal gevulde zakken en foto’s door in de WhatsApp-groep of via e-mail, info@statiegeldalliantie.org. Zodra je je hebt aangemeld voor deze actie via de Statiegeldalliantie ontvang je automatisch alle informatie op een rijtje over hoe je de informatie kan delen.

Meld je aan bij de Statiegeldalliantie!

Doe mee!
Samen kunnen we een krachtig signaal afgeven en laten zien hoe groot de impact van statiegeld zou zijn op het verminderen van zwerfvuil. Elk flesje en blikje dat je verzamelt of een foto van maakt, brengt ons dichter bij een properder Vlaanderen.

Vergeet je niet aan te melden bij de Statiegeldalliantie om mee te doen met de actie! Bij vragen of opmerkingen kun je ons altijd bereiken via info@statiegeldalliantie.org.

Stranden vol zwerfvuil: een dringende oproep voor statiegeld in België

Eén dag, 450 liter zwerfvuil, en 160 liter aan drankverpakkingen. Dit was de uitkomst van een opruimactie van zwerfvuil eind augustus aan de stranden van Oostende, waarbij vrijwilligers van Proper Strandlopers, City to Ocean, Fair Resource Foundation en de leden van de Statiegeldalliantie samen het afval onderzochten. Van de 450 liter afval die werd verzameld, bestond maar liefst 160 liter - 35% - uit plastic flesjes en blikjes. Deze cijfers onderstrepen de noodzaak van een statiegeldsysteem in België om zwerfvuil structureel aan te pakken.

Elke avond bergen aan afval

Vrijwilligers van Proper Strandlopers ruimen al jaren dagelijks stranden op. Afgelopen zomer verzamelde men op een enkele dag in juli zelfs 4.000 liter afval in een gebied van slechts 500 meter. Hoewel de recente 450 liter lager lijkt, blijft de bijdrage van drankverpakkingen opvallend groot.

Om het afval beter te analyseren, werd een zogenaamde brand audit uitgevoerd. Hieruit blijkt dat vooral drankverpakkingen een aanzienlijk aandeel hebben in het zwerfvuil. Een brand audit is een gerichte analyse waarbij afval wordt gesorteerd, gefotografeerd en in kaart gebracht. Dit geeft inzicht in de oorsprong van het afval en de merken die hierbij betrokken zijn. Hierdoor wordt duidelijk welke bedrijven het meeste bijdragen aan het zwerfvuilprobleem en kunnen deze ook gerichter worden aangesproken.

Statiegeld als oplossing

Uit studies blijkt dat een statiegeldsysteem niet alleen effectief is om zwerfvuil te verminderen, maar dat het specifiek een afname van 70 tot 90% van plastic flesjes en blikjes kan bewerkstelligen (bron). Tim van Proper Strandlopers onderstreept dit: “Afval is waardeloos. Het zou veel helpen moesten we er waarde aan geven zoals statiegeld. In de zomerdagen is 40 à 50 procent van het afval dat we vinden PET en blik.”

In landen waar statiegeld wordt toegepast, wordt al jaren bewezen dat het een aanzienlijk verschil maakt in de strijd tegen zwerfvuil. Zo nam het aantal plastic flessen in het zwerfafval in Nederland af met 72% na invoering van statiegeld (bron).

Een oproep aan de overheid: tijd voor actie

De Belgische overheid heeft nu de kans om een krachtig instrument in te zetten tegen zwerfvuil: statiegeld. De resultaten van de opruimacties en brand audits laten zien dat het probleem reëel is en dat de oplossing binnen handbereik ligt. Laat België het voortouw nemen en kiezen voor schonere stranden, parken en openbare ruimtes door statiegeld in te voeren.

Uitnodiging webinar: Ontdek wat er gebeurt met het statiegeld in België tijdens ons webinar!

Het afgelopen jaar is er heel wat gebeurd rondom de politieke situatie in België, en daarnaast is het zwerfvuil er niet minder op geworden. Daarom organiseert de Statiegeldalliantie een webinar met alle updates rondom statiegeld, wat onze alliantie en haar leden kunnen doen, en een hoopvolle blik in de toekomst. Daarnaast is er ook tijd om vragen te stellen.

Wat kun je verwachten?
- Een terugblik van het afgelopen jaar
- De huidige situatie rondom statiegeld in België
- Statiegeld vanuit Europa
- Wat kunnen de Statiegeldalliantie en haar leden doen

Voor wie is dit webinar?
Dit webinar is geschikt voor iedereen die meer wil weten over de ontwikkelingen rondom statiegeld in België. Daarom nodigen wij niet alleen alle partners van de Statiegeldalliantie uit om mee te luisteren en mee te doen, maar iedereen die interesse heeft in het onderwerp.

Deelnemen
We zullen hetzelfde webinar twee keer geven: namelijk in het Frans en in het Nederlands. Voel je vrij om te kiezen welk moment je het beste schikt. Je kunt ook aan beide sessies meedoen.

Franse sessie: donderdag 14 november 10:00 - 11:30
Klik hier om dit webinar toe te voegen aan je Google Calendar

Nederlandse sessie: donderdag 21 november 10:00 - 11:30
Klik hier om dit webinar toe te voegen aan je Google Calendar

We hopen je te zien bij de webinar(s)!

World Cleanup Day 2024 laat zien dat statiegeld nog steeds hoog nodig is in België

Afgelopen weekend vond de World Cleanup Day 2024 plaats, een internationale actie waarin duizenden vrijwilligers zich inzetten om hun omgeving properder te maken. In België werden tal van opruimacties georganiseerd, maar de hoeveelheid zwerfvuil toont aan dat er nog veel werk aan de winkel is. De Statiegeldalliantie benadrukt dat statiegeld nog steeds cruciaal is voor het verminderen van zwerfvuil in België.

Zwerfvuil blijft groeien
Uit recente opruimacties, zoals die van River Cleanup in Brussel, blijkt dat het aandeel van plastic flessen en blikjes in het zwerfvuil zorgwekkend groot blijft. Tijdens de opruimactie in Brussel vond de Statiegeldalliantie meer dan 40 blikjes en flesjes binnen anderhalf uur, en dat door slechts een paar vrijwilligers. Eerder dit jaar was de situatie in Antwerpen vergelijkbaar: binnen anderhalf uur werden 50 drankverpakkingen verzameld.

Aangezien dit slechts de hoeveelheid blikjes en flesjes zijn die door een paar personen zijn gevonden tijdens de cleanup, ligt het aantal drankverpakkingen dat in totaal is gevonden tijdens de opruimactie veel hoger. Zo verzamelden zo’n 400 vrijwilligers meer dan 500 kilo aan zwerfvuil tijdens de opruimactie in Brussel. Hiervan was 138.5 kilo PMD, waaronder dus drankverpakkingen.

Deze cijfers weerspiegelen de grotere problematiek in België: ongeveer 35% van al het zwerfvuil bestaat uit plastic flessen en blikjes. Dit is niet alleen slecht voor de natuur, het is ook schadelijk voor de volksgezondheid en biodiversiteit (zoals voor koeien, vissen en vogels). Gemeenten zijn jaarlijks miljoenen euro’s kwijt aan het opruimen van dit zwerfvuil. Een deel van deze kosten kan eenvoudig worden bespaard door een bewezen effectief systeem in te voeren: statiegeld.

Buurlanden laten zien dat statiegeld werkt
In tegenstelling tot België, plukken andere Europese landen wel de vruchten van een statiegeldsysteem. Zo ook Nederland, waar sinds de invoering van statiegeld op plastic flesjes en blikjes een significante daling van deze drankverpakkingen in het zwerfvuil is waargenomen. Zo vond Dirk Groot, de Zwerfinator, 79% minder flesjes en blikjes in het zwerfvuil sinds de invoering van statiegeld (bron).

Oproep tot actie
De resultaten van de opruimactie spreken voor zich: zonder statiegeld blijven de straten van België vervuild met plastic flessen en blikjes. World Cleanup Day benadrukt elk jaar opnieuw de noodzaak van structurele veranderingen om onze omgeving proper te houden.

Als we écht willen dat World Cleanup Day in de toekomst niet meer nodig is, dan moeten we nu actie ondernemen. België kan niet langer achterblijven. Het is tijd om statiegeld in te voeren en onze straten en natuur voorgoed schoon te maken.

Zwerfinator: Veel meer drankverpakkingen op straat in België

Deze blogpost is geschreven door Dirk Groot, de Zwerfinator, één van de initiatiefnemers voor de oprichting van de Statiegeldalliantie.

In Nederland is er een enorme afname te zien van de drankverpakkingen in het zwerfafval door de uitbreiding van statiegeld naar blikjes en plastic flesjes. De totale hoeveelheid zwerfafval is hierdoor ook afgenomen. In België is dit nog niet gebeurd. Zwerfinator herhaalde begin augustus 2024 zijn onderzoek dat hij in 2022 in België deed. Daarbij vond hij 25% meer drankverpakkingen dan in 2022.

Het onderzoek

In mei 2022 deed Zwerfinator een onderzoeksopdracht in België. Hij deed daarbij 47,1 kilometer onderzoek in zeven plaatsen verspreid over het land: Brussel, Antwerpen, Merksem, Verviers, Luik, Machelen en Fléron. Zwerfinator schreef erover in dit artikel (Franse versie). In augustus 2024 herhaalde hij dit onderzoek om te kunnen zien hoe de situatie nu is.

Het onderzoek vond op dezelfde manier plaats zoals Zwerfinator al jaren in Nederland doet. De cijfers van zijn onderzoeken worden door Rijkswaterstaat sinds 2019 ook elk halfjaar meegenomen in de rapportages voor de staatssecretaris en de Tweede Kamer.

Onderaan dit artikel vindt u een weergave van de onderzochte trajecten.

Meer drankverpakkingen dan in 2022

In 2022 werden 2398 drankverpakkingen gevonden, in 2024 waren dat er 2990. Dit betekent dat er 592 drankverpakkingen meer werden gevonden, een toename van 25%. Deze toename werd vooral veroorzaakt door een toename van de plastic flessen (+45%) en de blikjes (+20%). De overige drankverpakkingen (drankkartons, drinkzakken en glazen flessen) namen af met 13%

In Nederland namen de blikjes en plastic flesjes in het zwerfafval de laatste jaren met 79% af. Zie hiervoor dit artikel en bijbehorend onderzoeksrapport.

Vergelijking met Nederland

In 2022 vond Zwerfinator gemiddeld 51,2 drankverpakkingen per kilometer, in 2024 waren dat er 63,5. Voor de uitbreiding van statiegeld werden dit soort aantallen ook wel gevonden. In soortgelijke omgevingen in 9% van de onderzoeken. De laatste keer dat dit gebeurde was in februari 2023 in Amsterdam, vlak voor de invoering van statiegeld op blikjes. Daarna is er in Nederland een zeer grote afname te zien.

In het onderzoek in België werden per kilometer ook 12,4 bekers gevonden. In Nederland vond Zwerfinator in zijn onderzoeken in 2024 tot nu toe 10,2 bekers per kilometer. Dit cijfer is vooral een indicatie dat de hoeveelheid overig zwerfafval in dit onderzoek weinig afwijkt van die in Nederland. Wel een groot verschil is dat er 179 grote plastic flessen werden gevonden. In Nederland worden en werden die zelden in het zwerfafval gevonden omdat hierop al heel lang statiegeld zit.

Voor een echt goede vergelijking met Nederland is natuurlijk meer onderzoek nodig, belangrijkste verschil voor dit onderzoek is uiteindelijk dat er in Nederland inmiddels veel minder drankverpakkingen op straat liggen en dat er in dit onderzoek in België veel meer werden gevonden. Alle goede bedoelingen, campagnes, opruimacties en sensibilisering ten spijt gebeurt in België wat in Nederland ook gebeurde voordat er statiegeld werd ingevoerd: de hoeveelheid drankverpakkingen in het zwerfafval neemt alleen maar toe.

Prullenbakken

In de media in Nederland wordt veel geschreven over de problemen met de prullenbakken die worden leeggehaald voor het statiegeld. Dit is een fenomeen dat zich voornamelijk afspeelt in bepaalde drukke delen van de grote steden en in de rest van het land gebeurt dit niet of nauwelijks. Daar zijn de prullenbakken juist veel leger en is er ook een afname te zien van de totale hoeveelheid zwerfafval.

Voor de invoering van statiegeld op blikjes waren er overal in Nederland veel overvolle prullenbakken, die ook weer voor extra zwerfafval zorgden. Een groot deel van de inhoud van deze prullenbakken bestond uit blikjes en plastic flesjes. In de prullenbakkenonderzoeken van Zwerfinator is de hoeveelheid blikjes en plastic flesjes in de prullenbakken inmiddels ook met 80% afgenomen.

In het onderzoek in België in 2024 zag Zwerfinator veel overvolle prullenbakken die op hun beurt ook weer voor zwerfafval zorgen. Ook in België kunnen de gemeentediensten de grote hoeveelheid afval en zwerfafval niet meer goed en tijdig verwerken.

In de campagne “Operation Overload” in 2022 brachten de Plastic Avengers het probleem van de overvolle prullenbakken in beeld en schreven op basis daarvan een adviesrapport met aanbevelingen. De tweede kamer gaf de staatssecretaris opdracht om met deze adviezen aan de slag te gaan. Op 20 September wordt tijdens de Plastic Avengers Conferentie verder ingegaan op hoe dit verder kan worden aangepakt met betere en slimmer ontworpen verpakkingen.

Tot slot

Dit onderzoek gaat over zwerfafval en niet over de inzameling van afval. In België wordt plastic afval op een andere manier ingezameld dan in Nederland en dat schijnt zeer goed te werken. Mensen zetten blauwe zakken met plastic afval voor de deur en de gemeente haalt die op. Dit systeem doet echter op geen enkele wijze iets tegen zwerfafval. Zwerfafval wordt voornamelijk veroorzaakt door onderweg-consumptie, het is afval dat niet thuis in een aparte prullenbak of zak wordt gedaan, maar in de openbare prullenbak of op straat belandt. En blauwe zakken voorkomen geen zwerfafval en ze ruimen ook niet op. Statiegeld doet dat wel.

Onderzochte trajecten

Een persoonlijk bericht voor de Waalse ministers: tijd voor statiegeld!

Tijdens de zomervakantie ontvingen de nieuwe Waalse ministers en milieucommissie postkaartjes van de Statiegeldalliantie met een belangrijke boodschap: statiegeld maakt zwerfafval verleden tijd.

De vorige beleidsmakers ontvingen ook al postkaartjes van de Statiegeldalliantie, met al onze verschillende verwachtingen voor een effectief statiegeldsysteem. Omdat we ook willen dat de nieuwe Waalse regering en milieucommissie zich bewust is van de urgentie om zwerfafval te verminderen met een effectief statiegeldsysteem, hebben we hen ook de postkaarten gestuurd.

Zwerfvuil is nog steeds een groot probleem in België, en de zomerperiode laat de enorme hoeveelheden zwerfvuil dat wordt achtergelaten op de stranden nogmaals zien. Het is tijd om zwerfvuil écht aan te pakken.

Belofte maakt schuld

De nieuwe Waalse regering, bestaande uit MR en Les Engagés, belooft in hun regeerakkoord om ‘zwerfvuil uit te roeien’. Echter is een bewezen bestrijdingsmiddel tegen zwerfvuil, namelijk statiegeld, nergens terug te vinden in het regeerakkoord. Dit hoewel Les Engagés zich eerder wel duidelijk heeft uitgesproken om voor de invoering van een statiegeldsysteem te zijn. Zo begon de partij in 2023 een petitie om een statiegeldsysteem in te voeren, met bijbehorende campagne en video. De petitie staat nog steeds open.

In het Waalse regeerakkoord voor de nieuwe zittingsperiode wordt gesproken over het uitroeien van zwerfvuil, en het principe ‘de vervuiler betaalt’. Hierdoor verwachten we dat de nieuwe regering radicaal optreedt tegen zwerfvuil en een effectief statiegeldsysteem invoert. De drie gewesten hebben de IVC (interregionale verpakkingscommissie) al opdracht gegeven om een plan op te stellen voor de invoering van een statiegeldsysteem. De statiegeld trein is dus al aan het rijden en mag niet meer gestopt worden.

Daarnaast is statiegeld vanuit Europa onvermijdelijk. Volgens de nieuwe regels van de PPWR (de herziene Packaging and Packaging Waste Regulation) moeten EU-lidstaten tegen 2029 zorgen voor een gescheiden inzameling van minstens 90% voor plastic flessen en blikjes voor eenmalig gebruik. Het statiegeldsysteem is het enige middel om dit doel te bereiken. Daarom wordt het verplicht onder deze regelgeving (bron).

Het is nu echt tijd om statiegeld te invoeren. Om de beleidsmakers hieraan te blijven herinneren zullen we postkaarten blijven sturen. Deze postkaarten laten zien wat statiegeld een krachtig middel maakt, en waarom België het onverwijld zou moeten introduceren.
Onze boodschap versterken? Stuur de postkaarten naar de ministers via social media via deze link.

18 organisaties sturen brief voor een effectief statiegeldsysteem naar drie regionale milieuministers van België

Vandaag hebben achttien verschillende organisaties een brief naar de drie gewestelijke milieuministers gestuurd, met de dringende oproep voor een effectief statiegeldsysteem overal in België. Onder de ondertekenaars zijn verschillende organisaties die zich eerder al hebben aangesloten bij de Statiegeldalliantie.

Het zwerfvuil probleem

In de brief vragen de organisaties de milieuministers om maatregelen te nemen om de doelstelling van zwerfafval vermindering te halen, zoals beloofd. Eerder zijn er pogingen gedaan om deze te halen, bijvoorbeeld met proefprojecten in Wallonië en Brussel, en de proefprojecten in Vlaanderen rond het ‘digitale’ statiegeld. Deze projecten bleken echter niet effectief te zijn om het zwerfvuil probleem op te lossen. Ook organiseren Mooimakers en Be Wapp jaarlijks regionale schoonmaakacties, maar ook deze verbeteren de situatie niet.

De oplossing om flesjes en blikjes uit het zwerfvuil te houden

De bewezen oplossing om van blikjes en flesjes geen zwerfafval te maken, volgens de ondertekenaars? Statiegeld! Zo zijn Letland, Litouwen en Slowakije enkele voorbeelden van de Europese landen waar de invoering van het statiegeld met inzameling op het verkooppunt werkt. In deze landen komen namelijk bijna geen plastic flesjes en blikjes meer in het zwerfvuil terecht. Daarom roepen de achttien organisaties op om niet het wiel uit te gaan vinden, maar het voorbeeld van andere Europese landen op te volgen en zo snel mogelijk een effectief, klassiek statiegeldsysteem in te voeren.

Geen woorden, maar daden

Ministers spraken zich al eerder uit over een statiegeldsysteem, zo zei Vlaams minister Zuhal Demir dat statiegeld onvermijdelijk is. Anderzijds verklaarde haar Waalse collega Céline Tellier onlangs dat we nog maar enkele meters van de eindstreep verwijderd zijn. Daarnaast sprak de Brusselse minister van Leefmilieu zich onlangs uit over het klassieke statiegeld. Volgens de ondertekenaars van de brief zijn dit veel woorden, maar weinig daden. Daarom dringen zij er nogmaals op aan om zo snel mogelijk een effectief statiegeldsysteem in te voeren in België.

De Statiegeldalliantie zet zich al jaren in voor een statiegeldsysteem dat effectief zwerfvuil aanpakt en deelt daarom ook graag deze boodschap. Klik hieronder op de button om de brief te lezen en help mee de boodschap te verspreiden via social media.

open-brief-statiegeld-vf-042024 Download

De brief werd ondertekend door:

Algemeen Boerensyndicaat
ATD Vierde Wereld
Boerenbond
Bond Beter Leefmilieu
Canal It Up
Canopea
Collectif de la Consigne Bruxelloise
Fair Resource Foundation
Fédération Wallonne des Agriculteurs
Ferm
FUGEA
Greenpeace
Gents Milieufront
Landelijke Gilden
Natuurpunt
Proper Strandlopers
Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté
Testaankoop

Dien een motie in voor een effectief statiegeldsysteem in België!

Het is nog steeds niet duidelijk welk statiegeldsysteem er zal worden ingevoerd in België. Momenteel wordt er gekeken naar verschillende systemen, die zijn onderzocht in verschillende studies en proefprojecten.

In voorstellen voor een digitaal of hybride statiegeldsysteem zullen grote verantwoordelijkheden rondom statiegeld worden doorgeschoven naar gemeenten. Bij een hybride of digitaal systeem zouden er namelijk extra “blauwe” vuilnisbakken voor PMD-verpakkingen (inclusief statiegeldverpakkingen) moeten worden geplaatst op het openbaar domein. De Statiegeldalliantie is sterk tegen deze voorstellen.

In de voorstellen zijn de gemeenten verantwoordelijk voor het verkrijgen van de vergunning van de vuilnisbakken; het aankopen en plaatsen van de vuilnisbakken; het organiseren van het ophalen en legen van deze vuilnisbakken; en het opruimen van het eventuele zwerfvuil rondom deze vuilnisbakken. Daarnaast zullen gemeenten zogenaamde ‘thuis scanners’, die het digitale systeem vereist, moeten gaan uitdelen aan hun burgers voor alle huishoudens die geen smartphone hebben of er geen willen gebruiken. Ook zullen de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het beheren van de administratie rondom deze thuis scanners. Een hoop extra verantwoordelijkheden dus, die zullen worden doorgeschoven naar de gemeenten.

Vlaamse (VVSG) en Waalse (UVCW) federaties van gemeenten spraken zich al eerder uit om deze last niet te willen dragen. ‘Een van de voornaamste zorgen van de lokale besturen is het voorstel om de terugname van statiegeld via het openbaar domein te laten verlopen. In het onderzoek van de industrie, is het onvermijdelijk dat er uiteindelijk verborgen kosten bij de lokale besturen terecht komen,’ aldus Wim Dries, de voorzitter van de VVSG. Om dit nogmaals te benadrukken, deed de Statiegeldalliantie een oproep naar steden en gemeenten om een motie te tekenen om "nee" te zeggen tegen deze extra verantwoordelijkheid. Door een motie aan te nemen in hun gemeenteraad kan elke lokale overheid opnieuw alle extra verantwoordelijkheid afwijzen die een digitaal of hybride statiegeldsysteem met zich mee zou brengen. De verantwoordelijkheid en kosten van een statiegeldsysteem zouden namelijk bij de producenten van de drankverpakkingen moeten liggen, en niet bij de gemeenten.

In Nederland heeft de NVG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) ook met succes het idee verworpen dat Nederlandse gemeenten verantwoordelijkheid zouden nemen voor het beheer van het statiegeldsysteem.

Dien ook nog een motie in!
In Vlaanderen en Wallonië hebben al tal van gemeenten zo’n motie getekend, kijk maar naar het voorbeeld van Ranst. Dien ook een motie in bij de gemeenteraad of het college van schepenen en laat de gemeente zich uitspreken tegen bijkomende verantwoordelijkheden voor lokale overheden met het toekomstige Belgische statiegeldsysteem. Op deze manier laten we de drie regionale ministers leefmilieu weten dat jullie voor een statiegeldsysteem kiezen dat lasten niet doorvertaalt naar het openbaar domein, en dus de burger en haar lokale overheid.

Hieronder is een voorbeeld van een motie te vinden. Heeft de gemeente de motie getekend? Stuur ons een e-mail met het uittreksel van de motie, dan versterken wij de boodschap! Vergeet niet om het naar je regering te sturen en te delen op je sociale netwerken.

Motie-Geen-extra-vuilnisbakken-1 Download

Statiegeld nu onafwendbaar

De Statiegeldalliantie is verheugd dat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) op basis van de nieuwe zwerfvuilcijfers van Ovam bevestigt dat statiegeld op blikjes en PET-flessen ‘onafwendbaar’ is.

In 2021 moest er nog meer dan 18 miljoen kilo zwerfvuil opgeruimd worden in Vlaanderen, blijkt uit de Ovam-cijfers. De industrie is er dus niet in geslaagd om de daling van 20 procent te realiseren zoals vastgelegd in het Uitvoeringsplan Huishoudelijk en Gelijkaardig Bedrijfsafval 2016-2022, het Verpakkingenakkoord van 2018 en het Regeerakkoord van de Vlaamse Regering 2019-2024.

‘Van in het begin van haar ambtstermijn heeft minister Demir de industrie gewaarschuwd. Nu trekt ze de logische conclusie uit de slechte zwerfvuilcijfers en gaat ze over tot actie. Nadat het bedrijfsleven jaren de tijd kreeg om het zwerfafval op andere manieren te laten dalen, is het nu tijd voor statiegeld, het systeem dat al jaren succesvol is in Duitsland, Nederland en tientallen andere landen', reageert de Statiegeldalliantie.

In Vlaanderen bestaat meer dan een derde van het volume zwerfvuil uit plastic flessen en blikjes. Statiegeld kan het aantal flessen en blikjes in het zwerfvuil met 70 tot 90 procent verminderen. Een jaar na de invoering van statiegeld op flesjes in Nederland ligt er 76 procent minder in de natuur. Statiegeld leidt dus heel snel tot positief resultaat. Precies daarom voeren meer en meer Europese landen statiegeld in. Om statiegeld succesvol te maken, moet het zo eenvoudig mogelijk zijn voor klanten, met inzamelpunten in alle verkooppunten zoals nu gebeurt met glazen flesjes.

Minister Demir legt de invoering van statiegeld op de tafel van de Vlaamse regering. Coalitiepartner CD&V en ook de oppositiepartijen Vooruit en Groen zijn al langer voorstanders van statiegeld. Demir nam ook contact op met haar Waalse en Brusselse collega’s, Céline Tellier en Alain Maron (beiden Ecolo) voor statiegeld in heel België. Zowel het Waalse als het Brusselse regeerakkoord voorzien de invoering van statiegeld in deze legislatuur. De milieucommissie van het Waals parlement hield maandenlang hoorzittingen en deed een werkbezoek aan het Nederlandse statiegeldsysteem. In het Waals parlement ontstaat er een consensus over de grenzen van meerderheid en oppositie.

De Statiegeldalliantie besluit: ‘We moedigen de gewestregeringen aan om nog dit jaar de invoering van statiegeld te beslissen zoals minister Demir voorstelt. Nu is het zaak om een klantvriendelijk statiegeldsysteem op te zetten waarmee de mensen makkelijk hun flesjes en blikjes kunnen inleveren in de supermarkten en andere verkooppunten. Met stevige statiegelddecreten en een samenwerkingsakkoord kunnen we het zwerfvuil een flinke slag toebrengen’.

214 Vlaamse en 129 Waalse gemeenten zijn partner van de Statiegeldalliantie. Samen met organisaties van boeren en consumenten, bedrijven en zelfs banken vraagt de alliantie sinds 2017 dat de gewestregeringen snel statiegeld invoeren op de drankverpakkingen. Recent werden de gemeenten Zaventem en Lier nog partner van de alliantie. Acht op de tien Vlamingen zijn volgens opiniepeilingen voorstander van statiegeld.

Perscontact

Tom Zoete | Woordvoerder Statiegeldalliantie | tom.zoete@recyclingnetwerk.org | +32 497 04 27 96 | www.statiegeldalliantie.org

“Goede beslissing van minister Demir om zwerfvuil aan te pakken met statiegeld"

De Statiegeldalliantie heeft lof voor de beslissing van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) om het zwerfvuilprobleem aan te pakken met statiegeld. “Statiegeld is inderdaad onvermijdelijk. Decennia van sensibilisering, sancties en beloningsprojecten hebben immers niet het gewenste resultaat van een proper Vlaanderen geleverd. Actie is nodig. Met statiegeld kan Vlaanderen net als de noordelijke Europese landen het aantal blikjes en flesjes in de natuur sterk terugdringen”.

Dat zegt de Statiegeldalliantie in reactie op het interview van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) dinsdagavond in het programma De tafel van vier.

“Dit is sowieso positief nieuws. Statiegeld is een solide systeem dat al decennialang is uitgetest in de praktijk. Duitsland kent het al twee decennia. Nederland voerde in juli vorig jaar statiegeld op kleine flessen in. De eerste resultaten in Nederland zijn heel positief”, aldus de Statiegeldalliantie.

De strijd tegen het zwerfvuil is inderdaad de belangrijkste reden om statiegeld in te voeren. De Vlaamse regering besliste in 2016 dat het zwerfafval in 2022 ten opzichte van het meetjaar 2013 met 20 procent gedaald moest zijn. Later paste de Vlaamse overheid het referentiejaar aan van 2013 naar 2015. Er werd ingezet op sensibiliseringscampagnes, op meer handhaving en op het beloningsproject The Click van Fost Plus. De resultaten bleven echter uit. Het zwerfvuil steeg met 14 procent: naar maar liefst 22.641 ton zwerfvuil, blijkt uit het OVAM-rapport met metingen 2019 en gepubliceerd in 2020. Binnenkort komt OVAM met de zwerfvuilcijfers voor 2021.

“We moedigen de Vlaamse regering aan om de best practices van de Noorse en Duitse statiegeldsystemen over te nemen. Deze landen halen zeer hoge inzamelcijfers tegen een lage systeemkost”, zegt de Statiegeldalliantie. In Duitsland is dankzij statiegeld de aanwezigheid van blikjes in het zwerfvuil gekelderd naar slechts 0,03% van het zwerfvuil. Het gebruiksgemak in Noorwegen en Duitsland is de belangrijkste succesfactor voor het statiegeldsysteem. Het statiegeldsysteem dat al bestaat in België, voor sommige hervulbare glazen flessen zoals bij bier, werkt goed en kan de solide basis vormen voor uitbreiding naar blikjes en plastic flessen.

“De tijd van proefprojecten is voorbij”, zegt de Statiegeldalliantie: “Het is nu belangrijk dat de Vlaamse regering in de komende weken samen met consumentenorganisaties, milieuorganisaties, steden, gemeenten en het bedrijfsleven bepaalt hoe het systeem het beste en zo snel mogelijk wordt opgezet”.

De Statiegeldalliantie / Alliance pour la Consigne roept ook de Waalse milieuminister Céline Tellier (Ecolo) en Brusselse milieuminister Alain Maron (Ecolo) op om de afspraken over statiegeld in de Waalse en Brusselse regeerakkoorden uit te voeren zodat uiterlijk in 2025 een effectief statiegeldsysteem in heel België zorgt voor een schonere leefomgeving.

De Statiegeldalliantie vertegenwoordigt 1250 Belgische en Nederlandse partners, waaronder 212 Vlaamse steden en gemeenten en honderden organisaties en bedrijven. Sinds 2017 vraagt ze aan de Nederlandse en Belgische regeringen om snel statiegeld in te voeren om zo het aantal plastic flessen en blikjes in het zwerfvuil drastisch en snel te verminderen. De Nederlandse regering ging in op die vraag met het statiegeld op plastic flesjes per juli 2021 en op blikjes per 1 januari 2023.

Een grote meerderheid van de Vlamingen is voorstander van de invoering van statiegeld. 74 procent in de peiling van Test-Aankoop en 9 op 10 Limburgers in de peiling van Het Belang van Limburg. De peiling van GfK toonde dat er bij elke politieke partij een meerderheid van de kiezers voorstander is.