Polen heeft zich aangesloten bij de groeiende groep Europese landen met een statiegeldsysteem voor drankverpakkingen. Vanaf 1 oktober 2025 is het systeem van kracht in het hele land (37 miljoen inwoners). Polen wordt daarmee het negentiende Europese land dat dit succesvolle model invoert en versterkt zo de beweging richting statiegeld, in lijn met de Europese richtlijn voor wegwerpplastic (SUPD) en de toekomstige verordening over verpakkingen en verpakkingsafval (PPWR).
Het Poolse systeem is geïnspireerd op de ervaringen van andere Europese landen en bestrijkt een breed scala aan drankverpakkingen. Het omvat plastic flessen voor eenmalig gebruik en blikjes tot 3 liter, evenals herbruikbare glazen flessen tot 1,5 liter (vanaf januari 2026). Producenten en importeurs zijn verplicht hun verpakkingen in het systeem op te nemen – met een duidelijk statiegeldlogo en geregistreerde barcode – om hun producten op de markt te mogen brengen.
Met dit gemengde systeem, dat zowel recycling als hergebruik omvat, worden de meeste dagelijkse drankverpakkingen ingezameld: water, frisdrank, sap en bier. Door ook hergebruik te integreren, richt Polen zich niet alleen op de Europese inzameldoelstellingen voor recycling, maar ook op de bredere circulaire doelstellingen van hergebruik.
Er gelden twee statiegeldbedragen, afhankelijk van het type verpakking. Voor plastic flessen (PET) en blikjes bedraagt het statiegeld 0,50 zloty, ongeveer € 0,12. Voor herbruikbare glazen flessen geldt een statiegeld van 1 zloty, oftewel ongeveer € 0,23.
De inzamelpunten bevinden zich voornamelijk in winkels. Winkels met een oppervlakte van meer dan 200 m² zijn verplicht statiegeldverpakkingen in te nemen. Kleine winkels kunnen vrijwillig deelnemen, afhankelijk van hun mogelijkheden. In de komende maanden worden extra inzamelpunten buiten supermarkten uitgerold, om het systeem nog toegankelijker te maken voor consumenten.
Deze verdeling van verantwoordelijkheden - tussen producenten, verkooppunten en consumenten - zorgt voor een efficiënte landelijke dekking en een gebruiksvriendelijk systeem.
De wetgeving die het statiegeldsysteem mogelijk maakt, werd aangenomen op 13 juli 2023 en voorziet in een voorbereidingsperiode zodat producenten, distributeurs en exploitanten zich kunnen aanpassen aan de nieuwe verplichtingen.
De officiële lancering vond plaats op 1 oktober 2025. Een overgangsperiode van drie maanden laat producenten toe hun bestaande voorraden uit te verkopen. De herbruikbare verpakkingen worden vanaf januari 2026 volledig in het systeem opgenomen.
De invoering van het statiegeldsysteem zal op meerdere niveaus voordelen opleveren.
Op milieuvlak zal het systeem leiden tot een sterke daling van zwerfafval en een aanzienlijke stijging van de inzamelpercentages voor drankverpakkingen – met als doel 90% inzameling te bereiken. Minder plastic komt in de natuur terecht en de ingezamelde materialen zijn van hogere kwaliteit voor recycling. Volgens berekeningen van Reloop kan het systeem, bij een inzamelingsgraad van 90%, in de komende tien jaar 2,2 miljoen ton CO₂-uitstoot besparen.
Op economisch vlak stimuleert statiegeld de creatie van banen in logistiek, onderhoud en systeembeheer. Tegelijkertijd verlaagt het de afvalverwerkingskosten voor gemeenten en bevordert het de ontwikkeling van een nationale circulaire economie.
Een groeiende Europese beweging
Met de invoering van haar statiegeldsysteem sluit Polen zich aan bij achttien andere Europese landen die al een statiegeldsysteem hebben ingevoerd. Deze trend toont aan dat een sterke Europese beweging op gang is gekomen om verpakkingsafval te verminderen en de inzamelingdoelstellingen te halen.
Elke nieuwe toetreding bewijst dat statiegeld werkt: het verhoogt de inzameling, vermindert zwerfvuil en versterkt de circulaire economie.
Volg onze campagne ook op social media